- İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi
- Cilt 42 - Ek Sayı 1 - Aralık 2022
- Çekiç ile Tornavida Arasındaki Fark: Amerikan Askerî Yardımları Sonrası TSK’daki Dönüşümün Toplumsal...
Çekiç ile Tornavida Arasındaki Fark: Amerikan Askerî Yardımları Sonrası TSK’daki Dönüşümün Toplumsal Etkileri
Authors : Cemil Sağlam
Pages : 51-75
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-31
Article Type : Research
Abstract :Ordu, modernleşme hareketinin merkezinde bulunması dolayısıyla Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti’nde askerî olduğu kadar toplumsal öneme de sahip olmuştur. Bu makale TSK’nın Türk modernleşmesindeki bu rolünün Amerikan Askerî Yardımları sonrasındaki durumunu açıklamayı amaçlamaktadır. 1947’de başlayan Amerikan askerî yardımlarıyla birlikte artan teknik kabiliyetleri sayesinde TSK, toplumun büyük bir kesimini eğitip modern bir vatandaş haline getirecek imkân ve kabiliyete kavuşarak toplumsal etkisini daha da arttırmıştır. Böylelikle ordu, ülke savunmasının yanında halk eğitimindeki en önemli kurumlardan biri haline gelmiştir. Askere gidip orada modern araç ve düşünceyle tanışan gençler terhis olduklarında bu yeni kültürün birer taşıyıcısı olarak edindikleri modern teknik bilgi ve terbiyeyle sivil yaşama dönmüşlerdir. Doküman analizine dayalı bu çalışmada ordudaki değişimin toplumsal etkisi çoğunlukla 50’li ve 60’lı yıllarda yapılan köy monografileri, 60’lı yıllarda hazırlanan Devlet Planlama Teşkilatı raporları ve yer yer Türkiye’ye Amerikan Askerî Yardım Kurulu (Jammat) arşivi kullanılarak ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Buradan hareketle çalışmada Amerikan Askerî Yardımları sonrasında TSK’nın 1950’ler itibariyle Türkiye’nin kırsal kesimindeki kalkınma hamlelerine katkı verdiği sonucuna ulaşılmıştır.Keywords : Modernleşme, Türk Ordusu, Mekanizasyon, Askerî yardım, Kırsal kalkınma, Modernization, Turkish army, Mechanization, Military aid, Rural development