- İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi
- Vol: 37 Issue: 1
- Modernleşme Sürecinde İktidar-Müzisyen İlişkisi: III. Selim ve II. Mahmud İçin Bestelenen Medhiyeler...
Modernleşme Sürecinde İktidar-Müzisyen İlişkisi: III. Selim ve II. Mahmud İçin Bestelenen Medhiyeler
Authors : Selman Benlioğlu
Pages : 45-74
View : 11 | Download : 2
Publication Date : 2017-06-15
Article Type : Research
Abstract :İmkan sahibi haminin sanatçıyı desteklemesi olarak tanımlanabilecek himaye (patronaj) sistemi, modern zamanda ortaya çıkan piyasa sistemine kadar sanat üretiminin sürekliliğini sağlayan en önemli etkenlerden biri olmuştur. Bu ilişki çerçevesinde gördüğü desteğe karşılık sanatkar eserlerini patronunun zevk ve taleplerine göre şekillendirmektedir. Osmanlı musiki geleneği için başlıca hamilerden olan padişahlarla çevresindeki müzisyenlerin ilişkisinin medhiye besteler üzerinden değerlendirildiği bu çalışma, aynı zamanda birer müzisyen olan III. Selim ve II. Mahmud devirleriyle sınırlandırılmıştır. Divan edebiyatındaki yaygınlığına rağmen musiki sahasında örnekleri sınırlı olan medhiye bestelerden ele alınan döneme ait 35 esere ulaşılmıştır. Bu eserler bestekar, makam, usul ve form bilgileri ile hangi sultana atfen bestelendiklerine göre analiz edilmiştir. Çalışmada medhiyelerin değerlendirmeye alınan diğer bir boyutu ise güfteleri olmuştur. her bir güfte üzerinde durulduktan sonra metinler "dua", "övgü" ve "tebrik" üst başlıkları altında belirlenen temalara göre incelenmiş ve böylece medhiyelerde ön plana çıkan hususlar tespit edilmiştir.Keywords : Medhiye, Osmanlı müziği, Patronaj, İktidar-müzisyen ilişkisi, III. Selim, II. Mahmud