- İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi
- Issue: 17
- Singability and Naturalness in Opera Translation
Singability and Naturalness in Opera Translation
Authors : Alaz Pesen
Pages : 1-18
Doi:10.26650/iujts.2022.1182388
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-29
Article Type : Research
Abstract :Şarkı çevirisinde icra, çeviribilim araştırmalarında özellikle son yirmi yılda popülerlik kazandı. Ne var ki, az sayıda çalışma çevirinin müzik boyutunu sorunsallaştırabilirken, erek dilde icra ve doğallık arasındaki olmazsa olmaz bağlantıyı ele alan çalışmalara ise neredeyse hiç rastlanmıyor. Bu çalışma, böyle bir eksikliği gidermek için pratik bir yol öneriyor: Opera çevirisinde icranın dilbilim, müzikoloji ve çeviribilimi arasında köprüler kuran kuramsal bir çerçeve gerektiğini öne sürüyor. Gerçek bir opera çevirmeninin söyleminden yola çıkarak, icraya yönelik erek librettolar yaratmada doğallığın önemine ışık tutuyor. Sonrasında da pratiğe yönelik bu gözlemleri dilbilim, müzikoloji ve çeviribilimin kesiştiği kuramsal bir tartışmaya bağlıyor: İcra ve doğallığa yönelik üstsöylemin içgüdüye dayalı yorumlardan öteye taşınarak disiplinlerarası bir çerçevede ele alınabileceğini savunuyor. Çalışmanın son bölümünde Leonard Bernstein’in tek perdelik operası Tahiti Macerası’nın libretto çevirisi çözümlemesine söz konusu kuramsal çerçeve bağlamında yer veriliyor. Çalışma, bir diğer yandan da, ayrıntılı bir karşılaştırmalı opera/şarkı çevirisi çözümlemesinde, kaynak ve erek notalar ile sözlerin alt alta sıralanması yönteminin önemini uyguluyor.Keywords : Şarkı çevirisi, opera çevirisi, çeviribilim, müzikoloji, prozodi