- İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi
- Vol: 82 Issue: 1
- İLAÇ UYUMUNU BİLDİRİM ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE UYARLAMASININ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI...
İLAÇ UYUMUNU BİLDİRİM ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE UYARLAMASININ GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI
Authors : Esin Temeloğlu Şen, Özlem Sertel Berk, Dilşad Sindel
Pages : 52-61
Doi:10.26650/IUITFD.413637
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2019-03-28
Article Type : Research
Abstract :Amaç: Kronik fiziksel hastalığı olan bireylerin ilaca uyum göstermesi tedavinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Hastanın ilaç tedavisine uyumunu değerlendirmek hem uyumun tanımlanmasının zorluğu hem de hastanın olumsuzu bildirmede zorlanması sebebiyle zor olmaktadır. Klinik araştırmalarda ve uygulamada ilaç uyumunu değerlendirmek için klinik ölçümler ve öz bildirim ölçüm araçları olmak üzere iki farklı yöntem kullanılmaktadır. Hem ekonomik hem de tutarlı bir değerlendirme sunması sebebiyle öz bildirim ölçüm araçlarına alanda sıklıkla başvurulmaktadır. Türkçe literatürde ilaç uyumunu ölçen bazı ölçekler olmasına rağmen boyutsal ve jenerik değerlendirme sunan bir ölçeğin eksikliği dikkat çekmektedir. İlaç Uyumunu Bildirim Ölçeği (İUBÖ) medikal tedavide ilaç uyumunu kısa ve doğru değerlendirmek amacıyla geliştirilen bir öz bildirim ölçeğidir. Bu çalışmanın amacı İUBÖ’nün kronik fiziksel hastalığı olan bireylerde Türkçe güvenirlik ve geçerliliğinin incelenmesidir. Yöntemler: Araştırmanın örneklemini kronik fiziksel hastalığı nedeniyle farklı tanılarla ayaktan tedavi gören ve ilaç kullanan yaşları 18 ile 65 arasında değişen 234 kişi oluşturmaktadır. Araştırmanın katılımcılarından Sosyodemografik Form, İlaç Uyumunu Bildirim Ölçeği (İUBÖ), Avrupa Yaşam Kalitesi Ölçeği-5 Boyut (EQoL-5D), Morisky Uyum Ölçeği (MUÖ) ve Kısa Semptom Envanterini (KSE) doldurmaları istenmiştir. Bulgular: Uygulanan açımlayıcı (KMO=0,79; Barlett p=0,000) ve doğrulayıcı faktör analizleri (GFI=0,98, AGFI=0,93, CFI=0,97, NFI=0,96, sRMR=0,040, RMSEA=0,089) ölçeğin orijinal formu ile tutarlı olarak tek faktörlü yapıyı desteklediğini göstermiştir. Ayrıca, Türkçe formun iç tutarlılık katsayısı (Cronbach α=0,78) ve toplam madde korelasyonları (0,35 ile 0,71 arasında) orijinal versiyonla benzer psikometrik özelliklere sahip olduğunu desteklemiştir. Sonuç: Yapılan çalışma, İUBÖ’nün Türkçe formunun güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğuna dair yeterli kanıtlar sunmaktadır. Ölçüm aracı bu haliyle farklı kronik hastalık tanısı ile takip edilen hastalarda ilaç uyumunun değerlendirilmesi amacıyla kullanılabilir.Keywords : Kronik fiziksel hastalık, ilaç uyumu, ilaç uyumunu bildirim ölçeği, güvenirlik, geçerlik