- İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
- Vol: 9 Issue: 1
- Mecelle’nin Arap Ülkelerindeki Yürürlüğü
Mecelle’nin Arap Ülkelerindeki Yürürlüğü
Authors : Afra Uysal
Pages : 113-161
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2022-06-30
Article Type : Research
Abstract :Devlet yönetimlerindeki merkezileşmenin sonucu olarak XIX. yüzyılda kanunlaştırma faaliyetleri ve hukuk birliğinin sağlanması çalışmaları, Kara Avrupası’nda olduğu gibi Osmanlı Devleti’nde de hız kazanmıştır. Bu dönemde batılılaşma sonucu Avrupa ülkelerinden iktibas edilen kanunlar olduğu gibi, milli Osmanlı kanunları da hazırlanmıştır. Bu milli kanunların başında şüphesiz ki Osmanlı Medeni Kanunu olarak kabul edilen Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye gelmektedir. İslam özel hukukunun kodifikasyonu niteliğini taşıyan bu Kanun, fıkıh tarihinde yeni bir dönem başlatmış ve İslam devletlerinde kanunlaştırma fitilini ateşlemiştir. O dönemde Osmanlı Devleti’ne bağlı vilayetler konumunda olan Arap ülkelerinde de merkez ile aynı anda yürürlüğe giren bu Kanun, Birinci Dünya Savaşı sonrasında bu vilayetlerin kaybedilmesi ve manda yönetimi altına girmesi ile etkisini yitirmemiş, söz konusu ülkelerde uygulanmaya devam etmiştir. Milli kanunların yapılması ile yürürlükten kalkmış olsa bile, Mecelle bu ülkelerdeki hukuk doktrinlerini bir süre daha etkilemeye devam etmiştir. Mecelle’nin İslam ülkelerindeki medeni hukuk kanunlaştırmalarına etkisini tespit edebilmek için, Mecelle’yi uygulamasa da onunla benzer bir dönüşüm yaşayan Mısır pratiği de bu kapsamda incelenmelidir.Keywords : Mecelle, İslam hukuku, Osmanlı Medeni Kanunu, Meri Hukuk, Arap Ülkeleri