- İstanbul Medeniyet Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
- Vol: 2 Issue: 2
- JASTA KANUNUNUN "HUKUKUN GENEL İLKELERİNE" AYKIRILIĞI
JASTA KANUNUNUN "HUKUKUN GENEL İLKELERİNE" AYKIRILIĞI
Authors : Cüneyt Toraman
Pages : 139-165
View : 18 | Download : 4
Publication Date : 2017-01-31
Article Type : Research
Abstract :Milletlerarası hukuk, Birleşmiş Milletlerin kurulmasından önce ve kurulmasından sonra olmak üzere iki döneme ayrılmaktadır. Birinci dönem, devletlerin kendi aralarında imzalamış oldukları sözleşmelere ve örf ve adet hukukuna dayanan evreyi, ikinci dönem ise dünyadaki bütün devletlerin çatı kuruluşu BM hakemliğinde, uyuşmazlıkları çözecek uluslararası mekanizmaların devreye girdiği evreyi ifade etmektedir. BM Statüsü, Devlet dokunulmazlığı, Diplomatik ve Konsolosluk dokunulmazlığı ve Uluslararası örgütlerin dokunulmazlığı olmak üzere, üç temel esasa dayanmaktadır. Terörizmin Destekçilerine Karşı Adalet Yasası (JASTA), milletlerarası hukukun temel esaslarını tahrip eden, hukukun yerine gücü ikame eden bir anlayışın ürünüdür. Bu kanun, sadece milletlerarası hukukun temel ilkelerini değil, "hukukun genel ilkelerinin” de ihlali anlamına gelmektedir. Bu kanunun etkileri, sadece iki devletle (ABD – Suudi Arabistan) sınırlı kalmayacak, domino etkisi yaratacak, başka devletleri de etkileyecektir. Güçlü olan devletler, (aynen Jesta kanununda olduğu gibi) haklı olduğunu düşündüğü konularda, zayıf olan devletler üzerinde baskı kurmaya, hakkını zorla almaya kalkacak, bu da büyük bir kaosun fitilini ateşleyecek, milletlerarası hukukun sonu olacaktır. Bir Demokrat ve bir Cumhuriyetçi senatör tarafından hazırlanan, 11 Eylül saldırılarında hayatını kaybedenlerin ailelerine, bu terör saldırısından sorumlu olan devlet (veya devlet yetkilileri) aleyhine dava açma imkanı veren "yasa tasarısı”, (2016) Mayıs ayında senatoda kabul edilmişti. Senatoda kabul edildikten sonra, Temsilciler Meclisine sunulmuş, burada da kabul edilmişti. Başkan Obama’nın vetosu üzerine, Temsilciler Meclisinde ikinci kez oylanmış ve yapılan oylamada yasa, büyük bir çoğunlukla kabul edilerek (Başkanın veto yetkisi olmadığından) yasalaşmıştır. ABD bu yasayla, 11 Eylül terör eyleminden mağdur olan vatandaşlarına, bu eylemden sorumlu olan devlet veya devlet yetkilileri (Suudi Arabistan) aleyhine tazminat davası açma hakkı tanımıştır. ABD’nin, yerel mahkemelerde bir devlet aleyhine dava açma "devleti yargılama” yolunu açması, domino etkisi gösterecek, güçlü olan devletlerin daha zayıf devletler aleyhine dava açmalarının yolunu açacaktır. Haklı olanı değil güçlü olanı üstün tutan bu yasa, "küresel barış” ve "insanlığın geleceği” açısından ciddi bir tehdit oluşturacaktır. Bu tehlikeli gidişi durdurmanın yolu, öncelikle, bu konuyu dünya gündemine taşımak, "bütün yönleriyle” ele almak, güçlü bir kamuoyu oluşturmaktır! Bu çalışmamızda, Terörizmin Destekçilerine Karşı Adalet Yasasını (JASTA), hukukun genel ilkeleri açısından değerlendirmeye çalışacağız.Keywords : Milletlerarası hukuk, JASTA Kanunu, Hukukun genel ilkeleri