- İslami İlimler Dergisi
- Vol: 17 Issue: 2
- Iraklı Şair Ma´rûf er-Rusâfî’nin Gözünden Hülâgû’nun Bağdat İstilası
Iraklı Şair Ma´rûf er-Rusâfî’nin Gözünden Hülâgû’nun Bağdat İstilası
Authors : Adnan Arslan
Pages : 53-67
Doi:10.34082/islamiilimler.1213898
View : 26 | Download : 4
Publication Date : 2022-12-02
Article Type : Research
Abstract :İslam tarihinin en kahredici olaylarından birisi, 1258 yılında Bağdat’ın Moğol orduları tarafından istila edilmesidir. Günlerce süren katliam sonucunda şehir yerle bir edilmiş, yüzbinlerce insan öldürülmüş ve kütüphaneler yakılmış, nehre dökülmüş ve İslam medeniyetine kastedilmiştir. Bağdat’ın tahribi Arap edebiyatında şehir mersiyesi olarak bilinen türe konu olmuş ve pek çok şair, şehrin başına gelenler üzerine ağıt yakmıştır. Bu şairlerden biri olan Iraklı şair Ma´rûf er-Rusâfî (ö. 1945), yaklaşık altmış beyitlik kasidesinde Bağdat’ta yaşananları edebi bir üslup içerisinde ele almıştır. Kasidede işgalin nasıl gerçekleştiğine dair tarihi veriler edebi sanatlar eşliğinde tasvir edilirken bir taraftan da yapılan hatalara göndermede bulunularak Irak ve İslam dünyasına da mesajlar verilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada şairin kasidesi edebi dil ve üslubun yanı sıra içerdiği siyasi ve sosyal tavsiyeler iki ayrı başlık halinde incelenmiştir. Şaire göre, Bağdat’ın sukuta uğradığı 1258 öncesi ile şairin büyük yıkılışlara tanıklık ettiği yirminci yüzyıl başları arasında Sünni-Şii çekişmesi bakımından çok bir fark yoktur. Bağdat ve civarında asırlar boyu devam eden ve Müslümanlara hilafetin yıkılması ve katliamlar yaşanması gibi çok ağır bedeller ödeten Sünni-Şiî çatışması hala devam etmektedir. Bu açıdan Rusâfî’nin kasidesi, tarihi bir olayı edebi üslup içerisinde aktarırken güne ve gelecek kuşaklara belirli düşüncelerin satır arasında nasıl telkin edilebileceğine dair fikir vermektedir denilebilir.Keywords : Arap Dili ve Belagati, Arap Şiiri, Ma´rûf er-Rusâfî, Hülâgû, Bağdat., Arabic Language and rhetoric, Arabic poetry, Ma, Hülegü, Baghdad.