- İslami İlimler Araştırmaları Dergisi
- Issue: 8
- FIKIH USULÜNDE DELİLLERİN ÇELİŞMESİ VE TERCİH SEBEPLERİ İBNÜ’S-SÜBKÎ ÖRNEĞİ
FIKIH USULÜNDE DELİLLERİN ÇELİŞMESİ VE TERCİH SEBEPLERİ İBNÜ’S-SÜBKÎ ÖRNEĞİ
Authors : Abdurrahman Caner
Pages : 25-43
View : 13 | Download : 5
Publication Date : 2020-10-01
Article Type : Other
Abstract :Tâcüddîn es-Sübkî ö. 771/1370 , hicri sekizinci asrın önemli âlimlerinden biridir. İbnü’s-Sübkî nisbesiyle meşhur olmuştur. Fıkıh, fıkıh usulü, hadis, akaid, tarih ve teracim, siyasi ve sosyal hayatla ilgili birçok eser telif eden İbnü’s-Sübkî, özellikle fıkıh usulü alanında yazdığı Cem‘u’l-Cevâmi‘ adlı eseriyle dikkat çekmiştir. Söz konusu eseri uzun yıllar medrese tedrisatında ders kitabı olarak okutulduğu gibi kendisi de üslubu, metodu ve ilmi kişiliğiyle araştırmalara konu olmuş ve incelenmiştir. İbnü’sSübkî, daha önce yazılan Şâfiî usul eserlerinin özeti konumunda olan Beyzâvî’nin ö. 687/1286 Minhâc’ı ile İbnü’l-Hâcib’in ö. 645/1249 Muhtasarü’l-Münteha’sını şerh ettiği için Şâfiî ulemanın usulle ilgili görüşlerini kolaylıkla mukayese etme imkânını elde etmiş ve onlar arasında tercihte bulunabilmiştir. Genelde fıkıh usulünde özelde ise Teâdül ve tercih konusundaki yaklaşımına bakıldığında sadece Şâfiî kaynaklardan değil, Hanefî ve diğer mezheplerin kaynaklarından da yararlandığı ve emsallerine oranla daha geniş bir perspektiften hükümleri ve delilleri değerlendirdiği söylenebilir. Çalışmamız, fıkıh usulünün en önemli konularından biri olan teâdül ve tercihle ilgili İbnü’sSübkî’nin yaklaşımını esas almaktadır. Çalışmamızda İbnü’s-Sübkî’nin bu iki kavrama yüklediği anlamlar, onların kapsamı, tercih sebepleri ve konuyla ilgili bağlı bulunduğu mezhep ile diğer mezheplere muvâfık ve muhâlif görüşlerinin tespiti ve tahlili üzerinde durulacaktır. Konumuz şahıs merkezli bir çalışma olduğundan başta İbnü’s-Sübkî’nin eserleri olmak üzere ilgili diğer kaynaklar taranarak sonuca ulaşılacaktırKeywords : Usûl-i fıkıh, Teâdül, Teâruz, Tercih, Delil, Hüküm