İran Dış Politikasında Şii Hilali
Authors : Sümeyra AVCI
Pages : 107-132
Doi:10.55918/islammedeniyetidergisi.1209043
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2023-01-05
Article Type : Research
Abstract :İran’ın Şii gruplar ile kurduğu ilişkiler, bölgede İran merkezli bir Şii kuşak oluşturduğuna yönelik tartışma yaratmaktadır. Şii grupların faaliyetleri başta Suudi Arabistan olmak üzere bölgedeki aktörlerin tehdit algılamalarına sebep olmaktadır. Bu algının dış politikaya yansıması olarak Şii Hilali kavramı ortaya çıkmıştır. İddialara göre İran bölgede Şii Hilali oluşturarak Sünni ülkeleri kuşatmayı amaçlamaktadır. İran’ın bu amacına yönelik çevreleme politikası uyguladığı iddia edilmektedir. Çevreleme, bir devletin ulusal çıkarlarının tehdit edilmesi durumunda, bu tehditleri gerekli araçları kullanarak (propaganda, ekonomik ve askeri yardımlar, iş birliği) ortadan kaldırmak amacıyla izlediği politikalardır. İran bu dış politika stratejisini kullanarak Şiilik üzerinden etki sahasını genişletme amacı gütmektedir. Bu makalenin iddiası İran’ın çevreleme politikası izleyerek çeşitli ülkelerde yaşayan Şiilerin güvenini kazanmaya çalıştığı, ekonomik, siyasi ve kültürel anlamda ilişkiler yürüttüğü ve bölgede Sünni devletlere karşı bir koruma sağladığı yönündedir. Çalışmanın ilk bölümünde çevreleme politikası kavramı ve belirleyici olan unsurları üzerinde durulacaktır. İkinci bölümde Ortadoğu bölgesinin önemi açıklanacak ve İran’ın Ortadoğu’daki dış politikası değerlendirilecektir. Son bölümde ise çevreleme politikasının kavramsal çerçevesi ışığında İran’ın bölgedeki Şiilere yönelik davranışları değerlendirilecektir.Keywords : İran, Şii Hilali, Ortadoğu, Çevreleme Politikası, Dış Politika, Iran, Shiite Crescent, Containment Policy, Middle East, Foreign Policy