- İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi
- Vol: 5 Issue: 1
- FELSEFE-KELÂM TARTIŞMALARINDA BİLGİNİN SERÜVENİ: MÂTURÎDÎ EKSENLİ BİR BİLGİ TARTIŞMASI...
FELSEFE-KELÂM TARTIŞMALARINDA BİLGİNİN SERÜVENİ: MÂTURÎDÎ EKSENLİ BİR BİLGİ TARTIŞMASI
Authors : Bayram Çinar
Pages : 115-161
Doi:10.20486/imad.747749
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2020-06-30
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı İslam teolojisindeki bilgi tartışmalarının kökenini incelemektir. Bu çalışmada al-Mâturîdi eksenli bir değerlendirme sunulmuştur. Aslında felsefenin konusu olan bilgi; imkânı, gerçeklik ve doğruluk değeri açısından; üzerinde yoğun tartışmaların olduğu bir konudur. Müslüman teologlar tanrının varlığına evrenden kanıtlar bulmak gayesi ile yoğun biçimde bilgi konusuna ilgi göstermişlerdir. İslâmî terminolojide genel olarak el-ilm ve el-ma‘rife terimleriyle ifade edilen bilgi, daha ziyade bilen (özne) ile bilinen (nesne) arasındaki ilişki yahut bilme eyleminin sonucu olarak anlaşılmıştır. Aynı şekilde sonuç olarak bilinmiş olduğu için; bilgi mâlûmat kelimesiyle de karşılanmıştır. Bilginin tanımı üzerinde farklı ekollerin farklı tanım önerileri yapılmış fakat bu konuda uzlaşı sağlanamamış görünüyor. Bilgi, İslam Kelamı’nda Mâturîdî ile birlikte; teolojinin uzlaşma zeminine dönük bir öneri olarak girmiştir. İslam teologlarının bilginin imkânı bağlamında bir tartışma yaşadıklarını ise bilmiyoruz. Onlar daha çok bilginin doğruluk değeri bağlamında sorunlar yaşamışlardır. Bu bağlamdaki, sorunları gidermek amacıyla, özellikle Mantık, bir çözüm önerisi olarak öne çıkmış ve İslam Teolojisindeki bilginin geçerliliğini garanti etmek üzere görev üstlenmiştir.Keywords : Kelam, Bilgi, Mantık, Mâturîdî, Gazzalî