- İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi
- Vol: 4 Issue: 2
- KUR’ÂN'DAN EVRENSEL SOSYOLOJİK KANUNLAR ÇIKARMANIN İMKÂNI
KUR’ÂN'DAN EVRENSEL SOSYOLOJİK KANUNLAR ÇIKARMANIN İMKÂNI
Authors : Mehmet Ergün
Pages : 161-194
Doi:10.20486/imad.639036
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2019-12-31
Article Type : Research
Abstract :Kâinatta her şey gibi toplumlar da değişmektedir. İbn Haldûn’dan itibaren insanlar bu değişimin yönünü belirleyen kuralları önceden tespit etmek için çabalamaktadırlar. Batıda ancak 19. yüzyılda sosyoloji ilminin ortaya çıkmasıyla birlikte toplumlarda görülen değişimleri açıklamayı amaçlayan teoriler öne sürülmüştür. Onlar bu teorileri belirlerken kutsal kitapları bir tarafa bırakarak kendi gözlemlerine ve tarihi verilere dayanmışlardır. İslam dünyasında batıya göre daha erken dönemlerde geçmiş toplumlardan bahseden ayetler merkeze alınarak bütün toplumlar için geçerli evrenler yasaların tespit edilebilme ihtimali tartışılmıştır. Çünkü insanlar bu kuralları tespit ettikleri ölçüde geleceklerine yön verebilecektir. Bu tartışmalarda "sünnet/sünnetullah” kavramları ön plana çıkmıştır. Bazı ilim adamları sünnetullah’ın toplumların hayat aşamalarıyla ilgili evrensel kanunlar olduğunu söylerken bazıları ise Kur’ân’ın bilgi değil hidayet amaçlı gönderilmiş bir kitap olmasından hareketle bu terimin daha çok günahkâr toplumların akıbetlerinden bahsettiğini ileri sürmektedir. Biz bu çalışmamızda Kur’ân’da toplumların tarihinden, onların geçirdikleri aşamalardan bahseden ayetler, özellikle de "sünnet/sünnetullah” kavramı ile toplumların kaderi arasındaki bağlantıyı ve bireylerin toplumların geleceğini belirlemedeki etkilerini inceleyerek ilgili ayetlerden genel geçer sosyal kaideler çıkarmanın imkânı üzerinde duracağız.Keywords : Tefsir, Kur’an, Sünnetullah, Toplumbilim, Toplumsal Değişim