- İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi
- Vol: 1 Issue: 4
- MODERNLEŞME DEVRİ TÜRK İSLÂMCILIĞININ MEDENİYET TASAVVURU
MODERNLEŞME DEVRİ TÜRK İSLÂMCILIĞININ MEDENİYET TASAVVURU
Authors : Enes Şahin, Selin Topaloğlu
Pages : 589-611
Doi:10.20486/imad.75331
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2016-06-30
Article Type : Other
Abstract :Osmanlı Devleti’nde modernleşme çabaları gerçekleştirilirken, modernleşmenin mahiyetinin nasıl olması gerektiğiyle alâkalı düşünce üreten ekollerden biri İslâmcılıktır. Modernleşmenin imkânlarının yoklandığı bu dönemde kendisi merkeze alınarak düşünce üretilen en önemli kavramlardan birini teşkil eden medeniyet kavramı karşısında, ilk dönem İslâmcıları, medeniyeti her alanda Avrupalılaşmak ile aynîleştirdikleri için öncelikle menfi bir tutum sergilemiş olsalar da, sonrasında düşüncelerini, medeniyet kavramının maddî ve mânevî cephesi olduğu, teknik ve teknolojinin medeniyetin maddî cephesini temsil ettiği, medeniyetin kaynağı ekseninde anlamlı olacağı ve bu yüzden İslâm medeniyeti kavramının medeniyetin kemal halini temsil ettiği gibi düşüncelerle İslâmî bir renge büründürerek kabul etmekten geri durmamışlardır. Medeniyet kavramına bakıştaki bu değişim ve dönüşüm, Avrupa medeniyetinin Endülüs Emevîleri’nin birikiminden neşet ettiği ve böylelikle İslâmî temellere sahip olduğu, yani modernleşmenin aslında öz malını geri almaktan başka bir şey olmadığı gibi fikirlerin ortaya çıkmasına kadar devam etmiştir. Bu noktadan bakıldığında İslâmcıların medeniyete müteallik söylemlerinin yaklaşık bir asırlık sürede birbiriyle tenâkuz arz edecek bir mahiyete büründüğü ortaya çıkmaktadır.Keywords : Osmanlı Devleti, Avrupa, Modernleşme, İslâmcılık, Medeniyet.