- Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
- Cilt: 8 Sayı: 1 Güncel Sayı
- İbn Sîrîn’den Tercüme Edilen Bir Rüya Tabîrnâmesi: “Hacı Muhammed Mostârî’nin Tabîrnâmesi”...
İbn Sîrîn’den Tercüme Edilen Bir Rüya Tabîrnâmesi: “Hacı Muhammed Mostârî’nin Tabîrnâmesi”
Authors : Deva Özder
Pages : 76-96
Doi:10.34083/akaded.1444029
View : 95 | Download : 99
Publication Date : 2024-04-30
Article Type : Research
Abstract :İnsanların müşterek tutkuları arasında yer alan geleceği bilme arzusu çok eski zamanlardan itibaren insanları, rüyalar ile yaşanan ve yaşanacak olan hadiseler arasında ilgi kurmaya yöneltmiştir. Bu durum rüyaların tabirinin yapılmasına ve rüyalarda görülen kavramların neyi sembolize ettiğini izah eden pek çok eserin kaleme alınmasına vesile olmuştur. Edebiyatımızda bu türden eserlere “tabîrnâme” adı verilmiştir. Mensur şekilde yazılmakla birlikte manzum örneklerine de rastlanan tabîrnâmeler, genellikle bâb sistemi ile tasnif edilmiştir. Türk edebiyatında bir tür olarak XIV. asırdan itibaren görülmeye başlanan tabîrnâmelerin birçoğu Arapçadan tercüme edilmiş eserlerdir. Rüya tabirciliği ile bilinen Basralı İbn Sîrîn’in (ö. 110/729) tabîrnâmesi, Türk edebiyatında tercümesi en çok yapılan eserlerdendir. Bu çalışma Mostar Hersek Devlet Arşivi 631 numarada kayıtlı tabîrnâme üzerinedir. Daha önce herhangi bir akademik çalışmaya konu olmayan tabîrnâme, Hacı Muhammed Mostârî tarafından İbn Sîrîn’den tercüme edilmiştir. Çalışmada rüya, rüya tabiri, tabîrnâmeler ve İbn Sîrîn’in Türk edebiyatındaki tercümeleri hakkında genel bilgiler verildikten sonra söz konusu eserin şekil ve muhteva özelliklerine değinilmiştir. 63 varaktan müteşekkil tabîrnâmenin çevriyazılı metninin tamamına yer vermek makale sınırlarını aşacağı için tabîrnâme içerisinden seçilen bölümlerin Latin harflerine aktarımı yapılmıştır. Bu çalışmayla hem tabîrnâme türüne hem de Türk edebiyatında İbn Sîrîn’den yapılan tercümelere katkıda bulunmak amaçlanmıştır.Keywords : Rüya, tabir, tabîrnâme, tercüme, İbn Sîrîn