- İslam Araştırmaları Dergisi
- Issue: 31
- "Vücûh" ve "Nezâir" Hakkında Yapılan Tanımlara Dair Bir Değerlendirme
"Vücûh" ve "Nezâir" Hakkında Yapılan Tanımlara Dair Bir Değerlendirme
Authors : Hasan Yaldizli
Pages : 1-31
View : 12 | Download : 0
Publication Date : 2014-09-01
Article Type : Other
Abstract :Kur’an kelimelerinin "vücûh”a sahip olduğu ve bunların bulundukları yerlerde farklı anlamlarda kullanıldığı Hz. Peygamber döneminden itibaren üzerine dikkat çekilen bir husustur. Bu durum Müslüman âlimlerin farklı anlamlara gelebilen Kur’an kelimeleri üzerinde ayrıca yoğunlaşmasını doğurmuştur. Hicrî ikinci asrın başlarında bu alanda ilk eserler yazılmaya başlandığı ifade edilmekteyse de günümüze ulaşan en eski eser Mukātil b. Süleyman’ın ö. 150/767 el-Vücûh ve’n-nezâir fi’l-Kur’âni’l-azîm adlı eseridir. Mukātil’den sonra bu alanda çok ciddi eserler verilmesine rağmen "vücûh” ve "nezâir” ilminin bilinen ilk tanımı, bu ilmin yazıya geçirilişinden yaklaşık 450 yıl sonra İbnü’l-Cevzî ö. 597/1201 tarafından yapılmıştır. Bu tanıma itiraz niteliğindeki ikinci tanım da bundan yaklaşık 150 yıl sonra İbn Teymiyye ö. 728/1328 tarafından ortaya konmuştur. İbn Teymiyye, İbnü’l-Cevzî’nin aksine bu iki kavramın birbirinden farklı şeyler olduğunu iddia etmiş ve tanımlarını buna göre yapmıştır. Zerkeşî ö. 794/1392 el-Burhân fî ulûmi’lKur’ân adlı meşhur eserinde İbn Teymiyye’nin bu farklı vücûh ve nezâir tanımını tercih etmiş, bu sebeple de bu tanım meşhur olmuştur. Fakat Zerkeşî’nin özellikle nezâir kısmını kapalı bir şekilde aktarması günümüzde farklı yorumlamaları da beraberinde getirmiş, böylece nezâir konusundaki tanımlar dörde çıkmıştır. Biz bu makalede İbn Cevzî’den itibaren günümüze kadar yapılan tanımları, bu alanın altı temel eserini esas alarak değerlendirecek ve bu tanımlardan hangisinin vakıaya uygun düştüğünü ortaya koymaya çalışacağız.Keywords : Vücûh, nezâir, çok anlamlılık, eş anlamlılık, Mukātil, İbnü’lCevzî, Zerkeşî.