- İslam Araştırmaları Dergisi
- Issue: 35
- Sahîh-i Buhârî Nüshalarına Dair Yeni Bulgular: Bulak Baskısı, Yûnînî Yazmaları ve Abdullah b. Sâlim ...
Sahîh-i Buhârî Nüshalarına Dair Yeni Bulgular: Bulak Baskısı, Yûnînî Yazmaları ve Abdullah b. Sâlim el-Basrî Nüshası
Authors : Arafat Aydin, Ali Albayrak
Pages : 1-39
Doi:10.26570/isad.329959
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2017-06-01
Article Type : Research
Abstract :Sahîh-i Buhârî’nin Sultan II. Abdülhamid’in emriyle yapılan Bulak baskısında İstanbul’dan Mısır’a gönderilen ve baskıya esas kabul edilen yazma nüshanın Yûnînî’nin (ö. 701/1302) asıl nüshası olup olmadığı, bu mühim nüshanın basıldıktan sonraki âkıbeti, bu baskıda başka hangi yazmaların kullanıldığı ve Yûnînî nüshasının kopyaları hakkında, Yûnînî’ye dair çalışmaların azlığı ve kaynakların yetersizliği sebebiyle belirsizlikler mevcuttur. Bu belirsizlikleri gidermek amacıyla Türkiye’deki zengin yazma eser külliyatını kullanarak yaptığımız bu çalışmada Yûnînî’nin aslının Türkiye’de olmadığını, Ezher ulemâsı tarafından yapılan Bulak baskısında Yûnînî’nin en önemli kopyası kabul edilen Abdullah b. Sâlim el-Basrî (ö. 1134/1722) nüshasının esas alındığını, bunun yanında Muhammed el-Mizzî, Bedrânî ve Takıyyüddin es-Sübkî nüshaları ile Hâfız Yûsuf el-Mizzî’nin tashih ettiği Muhammed b. İlyâs nüshasının kullanıldığını tespit ettik. Türkiye’de bulunan Abdullah b. Sâlim nüshalarını ve Yûnînî’nin diğer kopyalarını tanıttık. Konuyla ilgili olarak Yûnînî öncesi ve sonrası benzer gayretlerin olduğunu ortaya koymak amacıyla İbn Hacer’in çok önemsediği Sagānî nüshasından ve İslâm âleminde Buhârî’nin ilk baskısını gerçekleştiren Sehârenpûrî’nin hâşiyesinden bahsettik. Bir kısmı araştırmacıların elinde olan ama ne olduğu farkedilemeyen, bir kısmı ise hiç bilinmeyen bu nüshaların ve bu makalede yer alan bazı bilgilerin yeni çalışmalara kapı aralamasını ümit ediyoruz.Keywords : Buhârî, el-Câmiu’s-sahîh, Yûnînî, Abdullah b. Sâlim el-Basrî, Sultan II. Abdülhamid, Bulak