- İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
- Vol: 10 Issue: 2
- Kırım-Kafkasya Muhacirlerinin Karşılaştığı Sorunlar: Diyarbakır ve Çevresi Örneği
Kırım-Kafkasya Muhacirlerinin Karşılaştığı Sorunlar: Diyarbakır ve Çevresi Örneği
Authors : Hakan Asan
Pages : 1941-1954
Doi:10.15869/itobiad.863159
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2021-06-30
Article Type : Research
Abstract :Göç; nüfus yapısını değiştiren hareket olup toplumsal değişim anlamına gelmektedir. Osmanlı Devleti ile Rusya arasında meydana gelen savaşların sonucunda Balkanlar, Kırım ve Kafkasya’dan Osmanlı topraklarına yönelik nüfus hareketleri ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti, belirlemiş olduğu hedefleri doğrultusunda muhacirleri, arazi sıkıntısı yaşamayacağı ve üretim yapabileceği muhtelif vilayetlere iskân etmiştir. Bu süreçte muhacirlerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çalışmalar gerçekleştirmiştir. Kırım-Kafkasya muhacirlerinin sevk ve iskânı ile ilgili sunulan raporlara bakıldığında devletin bu konuda dikkatli davrandığı görülmektedir. Buna rağmen beklenilenin üzerinde muhacir nüfusunun göç hareketine katılması ve Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu sosyo-ekonomik durum planlanan politikanın uygulanmasında sorunların yaşanmasına neden olabilmiştir. Söz konusu sorunlar salgın hastalıklar, güvenlik ve ekonomik meselelerden kaynaklanmıştır. Muhacirlerin karşılaştığı sorunlar vatanlarından ayrılmadan evvel başlamıştır. Bununla birlikte muhacirler hem iskân sürecinde hem de iskân sonrasında muhtelif sorunlar ile karşılaşmışlardır. Muhacirler belirlenen süre dahilinde kalıcı iskâna geçememiş ve kendilerine sağlanan ekonomik yardımlar yeterli gelmemiştir. Ayrıca muhacirlerin karşılaştığı sorunlar sadece iskân meselesi ile sınırlı değildir. Bazı muhacirlerin ikamet edecekleri haneler de zamanında inşa edilememiştir. Bununla birlikte muhacirler, kalıcı iskânlarının gerçekleşmesinden sonra da bulundukları arazilerinde sorun yaşayabilmiş ve yerli ahalinin baskılarına maruz kalabilmiştir. Muhacirlerin karşılaştığı diğer bir sorun ise alışkın oldukları iklim ve coğrafi şartlarının haricindeki arazilere iskân edilmeleridir. Muhacirler, Osmanlı Hükümeti’ne ve yetkililerine gönderdiği istek ve şikâyet yazılarında karşılaştıkları sorunları bildirmiş, sorunların tahkik edilesini istemiştir. Bu çalışmada 1876-1914 tarihleri arasında Diyarbakır ve çevresine yerleştirilen Kırım-Kafkasya muhacirlerinin iskân süreci ve sonrasında karşılaştığı sorunların neden kaynaklandığı, hangi boyuta ulaştığı, sorunların hangi sonuçları meydana getirdiği gibi sorulara arşiv kaynakları doğrultusunda cevap aranmıştır. Ayrıca sonraki dönemlerde kaleme alınmış eserlere de başvurulmuştur.Keywords : Muhacir, Diyarbakır, Şikâyet, Ekonomik Problemler, İklimsel Sorunlar