- İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
- Vol: 10 Issue: 1
- II. Meşrutiyet Dönemi Siyasal Gelişmelerinin Türkiye Demokrasi Tarihine Etkileri
II. Meşrutiyet Dönemi Siyasal Gelişmelerinin Türkiye Demokrasi Tarihine Etkileri
Authors : Oğuz Kaan
Pages : 345-368
Doi:10.15869/itobiad.795518
View : 12 | Download : 5
Publication Date : 2021-03-30
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti’nin son dönemi olan II. Meşrutiyet Dönemi’ni anlamak bugünün Türkiye’sinin siyasal hayatını anlamak için önemli bir adımdır. II. Meşrutiyet Dönemi yaklaşık on iki yıllık bir süreyi kapsamasına rağmen özellikle 1923 yılından itibaren Türkiye’nin yaşadığı siyasi ve demokrasi tarihinin sıkıştırılmış bir şeklidir. Bu dönemdeki siyasal gelişmeler Cumhuriyet tarihindeki gelişmelerin birer örneği ve benzeri konumundadır. Cinayetler ki hem gazeteciler hem de siyasilerin öldürülmesi, çok sayıda siyasi partinin siyasal hayatta yer alması, seçimler, erken seçimler, darbeler, sürekli iktidar değişikliği ve tek parti iktidarları, muhalefetin etkisizleştirilmeye çalışılması veya yok edilmesi bu dönemin siyasal gelişimlerinin örneklerindendir. Ancak cumhuriyet dönemlerinden farklı olarak bu dönemde devlet Trablusgarp savaşı, I. ve II. Balkan Savaşları ve I. Dünya savaşları gibi olağanüstü dönemleri de içinde barındırmaktadır. Bu çalışmada II. Meşrutiyet Dönemi’nin siyasal gelişmelerine bakılarak bu gelişmelerin Türkiye’nin demokrasi tarihine olumlu ve olumsuz etkileri vurgulanmaya çalışılacaktır. Bu dönemin siyasal gelişmelerinin olumlu etkileri olarak; hem seçimlerin hem de parlamentonun kurumsallaşmaya başlaması, meşruiyet algısının gelenekselden yasal- ussallığa dönüşmesi, demokrasilerin işlemesinde önemli bir araç olan siyasal partilerin ortaya çıkması ve çok partili seçimlerin yapılması, gazetelerin kısmen daha özgür bir ortamda çoğalmaları, millet egemenliği ilkesinin önemli hale gelmesi, meşruti rejimin yapılan anayasa değişiklikleri ile kuvetlenmesi ve çoğulcu bir yapının varlığı söylenebilir. Bu dönemin siyasal gelişmelerinin Türkiye’nin demokrasi tarihine olumsuz etkileri olarak; asker-siyaset ilişkisinde askerin siyaset içinde fazlasıyla görünmesi, iktidar- muhalefet ilişkisinin sert oluşumu, devletin sahibi olarak kendilerini gören İttihat ve Terakki Örgütü’nün seçkinci bir kitle meydana getirmesi, gazetelerin sürekli kapatılması, basına uygulanan sansür, siyasi cinayetler, tehdit politikaları ile muhalefetin etkisizleştirilmeye çalışılması ve darbe geleneğinin yerleşmesi ifade edilebilir.Keywords : II. Meşrutiyet Dönemi, Darbeler, Seçimler, İktidar, Muhalefet