- İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
- Vol: 9 Issue: 4 Special Issue
- Hokand Hanlığı Vakıflar Hukukuna Genel Bir Bakış
Hokand Hanlığı Vakıflar Hukukuna Genel Bir Bakış
Authors : Aiitmamat Kariev
Pages : 7-24
Doi:10.15869/itobiad.784176
View : 7 | Download : 6
Publication Date : 2020-10-15
Article Type : Research
Abstract :Vakıflar, içgüdüsel bir davranış sonucunda meydana gelen belki de insanlık tarihinin en eski hayır kurumlarıdır. Diğer İslam beldelerinde olduğu gibi Orta Asya ülkelerindeki vakıflar bunun tarihî bir kanıtıdır. Hokand Hanlığı’na ait vakıf belgeleri hakkında Türkçe herhangi bir çalışmanın olmayışı, mecburî olarak bizim bu boşluğu doldurmamıza, daha doğrusu bu makaleyi telif etmemize sebep olmuştur. Bu makalede Hokand Hanlığı’na ait vakıf belgeleri, belgelerin karakteristik özellikleri, vakfedilen eşyaların türleri, vakıf gelirlerinin kullanıldığı merciler, hayır hasenat gibi vakıf işlerine bizzat hanların öncülük etmeleri, vakıf kurumlarının idarî yapı içerisindeki önemi ile vakıf memurları gibi konular araştırılmıştır. Makalenin sonunda çok eski bir mâziye sahip olan Hokand Hanlığı’ndaki vakıf kurumlarının Çarlık Rusya tarafından önce vergilendirme, sonrasında bazı gerekçelerle vakıfları kamulaştırma, son olarak da hanlıktaki tüm vakıfları ilga ederek kendisinin ekonomik bütçe kaynağına dönüştürmesi gibi konular detaylıca araştırılmış, bu konudaki boşluğu doldurabilecek önemli bulgu ve sonuçlar elde edilmiştir.Keywords : İslam Hukuku, Vakıflar Hukuku, Hokand Hanlığı, Vakıf Belgeleri, Vakıf Eşyaları, Vakıf Geliri, Çarlık Rusya, Sosyalizm