Kant'ta Sentetik Apriori Sorunu
Authors : Ramazan Yilmaz
Pages : 2841-2855
Doi:10.15869/itobiad.787565
View : 8 | Download : 6
Publication Date : 2020-09-30
Article Type : Research
Abstract :Makalemiz, Kant'ın felsefesinin özü diyebileceğimiz sentetik apriori bilgi düşüncesini ele almaktadır. Kant'ın kendisinin Kopernik devrimiyle eş değer gördüğü düşüncesinin de çekirdeğini oluşturur. Kendisi her ne kadar bilginin imkanı konusunda insan bilgisinin sınırlarını göstermeyi amaçlasa da, Hume ile zirvesini bulan ampirik şüpheciliği aşarak özellikle doğa bilimlerinde nesnelliğin imkanını göstermeye çalışmıştır. Bu açıdan ampirik ve rasyonalist geleneklerin iddialarının çığır açıcı bir sentezine de şahit olmaktayız. Descartes'la başlayan Modern felsefenin subjektivist karakterini de en uç noktasına taşıyan Kant, insan zihninin gözlemlemekten ziyade inşa edici yönünü ortaya koymuştur. Bu inşa edici yön, kendisinden sonra çok farklı şekilde değerlendirilmiş olsa da, Kant'ın amacı başarısı göz kamaştıran doğa bilimlerinin iddialarının nasıl mümkün olduğunu gösterirken, üzerinde bir türlü uzlaşılamayan metafizik iddia ve sistemlerin insan bilgisinin sınırlarını aştığını göstermeye çalışmaktır. Bu amaçla insan bilgisinin kaynağı ve sınırlarını araştıran, bilginin yapısı itibariyle hem zorunlu hem de deneyime dayanan yönünün nasıl olduğunu göstermeye çalışan Kant, bir yönüyle idealizme diğer yönüyle de pozitivizme kaynaklık etmiştir. Bu makale, felsefe tarihinde etkisinin büyüklüğü tartışılmaz olan Kant'ın sentetik apriori bilgi düşüncesini derli toplu bir şekilde ele alarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır.Keywords : Kant, Sentetik Apriori, Bilgi, Analitik Önerme, Sentetik Önerme