- İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
- Vol: 9 Issue: 3
- Savunma Harcamaları Cari Açık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği
Savunma Harcamaları Cari Açık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği
Authors : Ekrem Gül, Mustafa Torusdağ
Pages : 2978-3003
Doi:10.15869/itobiad.704445
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2020-09-30
Article Type : Research
Abstract :Ekonomi literatüründe savunma harcamaları, cari açık ve ekonomik büyümeye etkisi ile ilgili amprik literatürde çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmada Türkiye’nin savunma harcamalarının cari açık ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi araştırmak için 1990-2017 dönemi yıllık verileri kullanılarak amprik analizler yapılmıştır. Savunma harcamalarının ekonomik büyümeye etkisini Keynesyen, Neo-Klasik yaklaşım teorileri bağlamında izah edilmiş ve savunma harcamalarının ekonomik etkileri cari açık bağlamında ifade edilmiştir. Öncelikle birim kök testleri uygulanacak, GSMH ve savunma harcamalarının sırasıyla bağımlı değişken olarak alındığı iki farklı model kurularak (EG-J-Ba-Bo) eşbütünleşme analizleri sonrasında Hacker-Hatemi (2006) ve değişkenler arasındaki nedensellik dönemlerini belirleyebilmek için Hacker-Hatemi (2006)’nin Toda-Yamamoto (1995) testinden geliştirdiği Bootstrap Toda-Yamamoto nedensellik testi temelli zamanla değişen nedensellik analizleri uygulanmıştır. Hacker ve Hatemi (2006) nedensellik testine göre, silah ihracatı, silah ithalatı ve askeri personel sayısından savunma harcamalarına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunurken, savunma harcamaları ve büyüme ilişkisinde herhangi bir nedenselik ilişkisi bulunamamıştır. Türkiye’de savunma harcamaları ve ekonomik büyüme nedensellik ilişkisinde nötralite hipotezinin geçerli olduğu görülmektedir. Zamanla değişen nedensellik analizine göre Türkiye’de cari açıktan büyümeye doğru nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Türkiye’nin 1990-2004, 1991-2005, 1992-2006, 1993-2007, 1994-2008, 1995-2009, 1996-2010, 1997-2001, 1998-2012, 1999-2013, 2000-2014, 2001-2015, 2002-2016, 2003-2017 belirtilen alt dönem aralığında cari açık vererek büyüdüğü ifade edilebilmektedir. 1990-2017 arasındaki alt dönemler için cari açıktan büyümeye, 1993-2007 dönemi haricindeki diğer dönemlerde cari açıktan askeri harcamalara, 1995-2009 dönemi dışındaki alt dönemlerde askeri harcamalardan cari açığa ve 1994-2008, 1995-2009 dönemleri haricindeki diğer dönemlerde ekonomik büyümeden askeri harcamalara doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Savunma harcamalarından ekonomik büyümeye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi 1994-2008 dönemi dışında diğer alt dönemlerde geçerli olduğu görülmektedir.Keywords : Savunma Harcamaları, cari açık, Nedensellik Analizi, Ekonomik Büyüme, Türkiye