- İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
- Vol: 9 Issue: 1
- Fred McGraw Donner’in İslâm Tarihçiliği ve İnananlar Hareketi Tezi Üzerine
Fred McGraw Donner’in İslâm Tarihçiliği ve İnananlar Hareketi Tezi Üzerine
Authors : Yaşar Çolak
Pages : 435-467
Doi:10.15869/itobiad.638757
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2020-03-31
Article Type : Research
Abstract :Bu makale, Fred M. Donner’in VII. yüzyılda İslâmî hareketin doğuşu ve yayılmasına ilişkin tezi ile Batı ilim dünyasında buna yöneltilen eleştirileri ele almaktadır. Konuya giriş bağlamında Donner’in akademik hayatı, çalışmaları, metodolojisi ve başarısı hakkında kısaca bilgi verilmekte, bilahare İnananlar Hareketi adını verdiği tezi ve hareketin tarihsel bağlamda hızla genişlemesinin dinamiklerine ilişkin görüşleri ortaya konulmaktadır. Donner’in temel tezi şudur: Hz. Muhammed (SAV.) dinî bir lider olarak İslâm’ı benimseyen putperest geçmişli insanların yanı sıra Yahudi ve Hristiyanları da içine alan monoteist ve ekümenik karakterli dinî bir hareket başlatmıştır. Ona göre hareketin başlangıçtaki amacı ayrı bir inanç topluluğu oluşturmak değil, dindar yaşam biçimine dayalı tevhit akidesini ihya etmekti. İnananlar Hareketi yaklaşık yüz yıl sonra, Emevî Halifesi Abdülmelik b. Mervân döneminde, Yahudiler ve Hristiyanları dışlayarak, Müslüman toplum olarak bildiğimiz tek ve ayrı bir inanç grubu hâline dönüşmüştür. Makalenin ilerleyen kısımlarında Donner’in tezine yönelik Batı’daki reaksiyonlara temas edilmekte, son olarak da eleştirel tahlillere yer verilmektedirKeywords : İnananlar Hareketi, Dokümanter Delil, Monoteizm, Ekümenizm, İslâm Tarihi, Donner