- İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
- Vol: 8 Issue: 2
- Tanzimat Yazarlarında Sosyal Sınıf-Sanat Anlayışı İlişkisi: Bir Edebiyat Sosyolojisi Analizi
Tanzimat Yazarlarında Sosyal Sınıf-Sanat Anlayışı İlişkisi: Bir Edebiyat Sosyolojisi Analizi
Authors : Cem Yılmaz Budan
Pages : 1145-1172
Doi:10.15869/itobiad.551130
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2019-06-30
Article Type : Research
Abstract :Edebiyat-toplum etkileşimini tüm cepheleriyle ele alan müstakil bir araştırma sahası olarak edebiyat sosyolojisi; toplumsal yapı, değer ve müesseselerle sanatsal ürünler arasındaki karşılıklı ilişkiyi sorunsallaştırır. Yazarın sınıfsal aidiyetinin, sanat anlayışının biçimlenmesinde etkili olup olmadığı sorusu etrafında gelişen kuramsal tartışmalar, edebiyat sosyolojisinin güncel problemlerinin başında gelmektedir. Yazar sosyolojisi bağlamında sürdürülen bu tartışmalarda hakim yaklaşım, sanatçının estetik yönelimlerinin, mensubu bulunduğu toplumsal sınıfın ideolojisi tarafından tayin edildiği yönündedir. Bu çalışmanın amacı, konuyu Tanzimat yazarları özelinde ele alarak sosyal sınıf-sanat anlayışı ilişkisinin mutlak bir belirleyicilik esasına dayanmadığını ortaya koymak; bu suretle literatürdeki tartışmalara farklı bir perspektiften bakılmasını sağlamaktır. Bu bağlamda öncelikle söz konusu alandaki tartışmaların kuramsal içeriği hakkında bilgi verilecek; ardından edebiyat sosyolojisi açısından Tanzimat devri Türk edebiyatına yönelik genel bir bakış geliştirilecektir. Son bölümde ise Tanzimat edebiyatçılarının sınıfsal kökenleriyle sanat anlayışları arasındaki ilişki analiz edilerek ulaşılan sonuçlar doğrultusunda bir çözümlemede bulunulacaktır.Keywords : Edebiyat sosyolojisi, Tanzimat edebiyatı, estetik, sınıf, sanat