- İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
- Vol: 6 Issue: 7 Special Issue
- Yenişehirli Avnî Bey’in Mir’ât-ı Cünûn’unda Gelenek-Yenilik Çatışması
Yenişehirli Avnî Bey’in Mir’ât-ı Cünûn’unda Gelenek-Yenilik Çatışması
Authors : Gökçehan A. Yilmaz
Pages : 293-303
Doi:10.15869/itobiad.365447
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2017-11-28
Article Type : Research
Abstract :Mir’ât-ı Cünûn, 19.yüzyıl şairlerden Yenişehirli Avni Bey’in, aruzun "fe’ilâtün/ fe’ilâtün/ fe’ilün” kalıbıyla yazılmış bir mesnevisidir. Eserde olaylar şairin rüyası içinde geçmektedir. Rüyasında bir akıl hastanesinin içinde olan Yenişehirli Avni Bey, normal dışı davranışlar gösteren 29 kişiyi mizahi bir dille eserine konu edinmiştir. Bu kişiler arasında, "nasihat delisi” diye tanımlanan bir karakter bulunmaktadır. "Nasihat delisi” geleneklerin bozulduğundan şikayet ederek dönemi için yenilik olarak kabul edilen monokl, fular, diş fırçası gibi eşyaları; modern bir düzende oluşturulan orduyu, kadınların başlarını şeffaf örtülerle örtmesini birer kıyamet alameti olarak kabul etmektedir. İstemediği bir evlilik yapması üzerine yolu mahkemeye düşen, "zen-dost” diye tanımlanan bir karakterin yaşadıkları "Sebeb-i İmtid’ad-ı Da’vâ” başlığı altında anlatılmaktadır. Bu bölümde geleneksel bir tedavi yöntemi olan musikinin, yeni nesil için yetersiz kaldığı vurgulanmıştır. Çalışmamızda yenilikçi bir şair olan Yenişehirli Avni Bey’in, dönemine, döneminin gelişmelerine bakış açısının Mir’ât-ı Cünûn’a etkisi ve esere yansıtılan gelenek-yenilik çatışması incelerek konu hakkında tespitlerde bulunulacaktır.Keywords : Yenişehirli Avnî Bey, Mir’ât-ı Cünûn, 19.yüzyıl Klasik Türk Edebiyatı, Gelenek-Yenilik, Musiki ile Tedavi