- İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
- Vol: 6 Issue: 2
- Abay Kunanbayev’in Nasihatler Adlı Eserinde Toplumsal Eleştiri Aracı Olarak İroni
Abay Kunanbayev’in Nasihatler Adlı Eserinde Toplumsal Eleştiri Aracı Olarak İroni
Authors : Yılmaz Bacakli
Pages : 1137-1149
Doi:10.15869/itobiad.305624
View : 11 | Download : 4
Publication Date : 2017-04-25
Article Type : Research
Abstract :Toplumlar gelişebilmek için değişen zamanın ihtiyaçlarına göre kendilerini yenilemeye mecburdur. Bu gelişme ve yenilenme sırasında değişenler kadar bu değişmeleri biçimlendirecek değişmez kıymet hükümlerine de ihtiyaç vardır. Akıl, ahlak ve gayret bu değişimlere istikamet verecek değişmez kıymetlerden sadece üçüdür. Toplumsal değişme bazen gelişme şeklinde değil gerileme ve bozulma şeklinde de ortaya çıkabilir. Bu durumda gelişmeyi sağlayacak değişmez kıymetlerin farkında olan ve toplumlara önderlik edebilecek şahsiyetler tavsiyeleri, teklifleri ve nihayet tenkitleri ile toplumu gerileme ve bozulma istikametinden gelişme istikametine taşımak için çalışır. Abay Kunanbayev de hem Kazak hem Türk dünyası hem de tüm insanlık için örnek bir şahsiyettir. Zamanında genel anlamda insanlığın, özelde Türk dünyasının yaşadığı toplumsal problemlere kayıtsız kalmaz. Halkını ve insanlığı yeniden olması gereken noktaya taşıyabilmek için eserlerinde problemleri teşhis eder. Sebepleri de gerçekçi ve tarafsız bir tavırla eleştirir. Özellikle ‘Kara Sözler-Nasihatler’ isimli nesir metinlerinde bir eleştiri tarzı olarak ironiyi tercih eder. Abay, ironi üslubunun sarsıcı imkânlarından faydalanarak muhatabına daha hızlı tesir etmek ister. Çünkü ironi, hakikati diğer tenkit usullerine göre zıtlıklardan, muhataba yöneltilmiş sarsıcı sorulardan hareketle daha kolay gösterme imkânına sahiptir.Keywords : Abay Kunanbayev, Kara Sözler, ironi, Kazak Edebiyatı, eleştiri