- İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 9 Issue: 2
- İRAN’DA KAÇAR HANEDAN DÖNEMİ DEVLET VE ULEMA İLİŞKİSİ (1775-1925)
İRAN’DA KAÇAR HANEDAN DÖNEMİ DEVLET VE ULEMA İLİŞKİSİ (1775-1925)
Authors : Azam Ahmadi
Pages : 448-467
View : 10 | Download : 7
Publication Date : 2020-12-31
Article Type : Research
Abstract :İran’ın 1979 devrimi ile iktidarı ele geçiren Şia uleması, bu dönemden önceherhangi bir devletin meşruluğunu reddederek kendilerini siyasetten uzak tutmaya çalışmışlardı. Safevi imparatorluğunun kurulması ve Şia mezhebinin devlet tarafından resmi mezhep ilan edilmesi, Şia uleması için yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Bu döneme dek siyasetten uzak duran Şia uleması, Şia mezhebinin yeni bir siyasi fıkıh sahibi olması için yeni teoriler ortaya koymaya gayret etmişlerdi. Ancak ulema tarafından üretilen yeni teorilerde ulemanın kendilerine siyasi yetki tanımamışlardı. Sadece Sünni fıkıhta olduğu gibi, sultanın sayesinde emniyetin sağlandığı bir toplum, sultanı olmayıp emniyetsizlik içinde yaşayan topluma tercih edilip devletin meşruluğu konusunda şerri bir hüküm olduğuna dair iddialarını ileri sürdüler. Ancak ulema, Kaçarlar döneminde, modernleşen toplumda etkili bir şekilde rol oynamak amacıyla, devlet ile rekabet arayışına girdiler. Bu çalışmada, Kaçar döneminde ulemanın toplumsal rolleri açıklanarak, devlet tarafından yapılan modern reformlar nedeniyle ulemanın gelir ve toplumsal sermayelerinin nasıl etkilendiği gösterilmeye çalışıldı. Ayrıca yapılan modern reformlar, ulema ile devlet arasındakiilişkinin rekabete dönüşümü ve modern İran siyasetinde ulemanın değişen rolü incelendi.Keywords : İran, Kaçar Hanedanlık, Şii Ulema