TÜRK MÜZİĞİNDE TRANSPOZE (ŞED/GÖÇÜRME)
Authors : Yılmaz Kahyaoglu
Pages : 92-98
Doi:10.22252/ijca.657022
View : 10 | Download : 7
Publication Date : 2019-12-27
Article Type : Review
Abstract :Bu çalışmada Türk müziğinde sıkça yapılan transpoze/şed(göçürme) konusu ele alınmış olup, Betimsel bir modelle ve tarama yöntemiyle yürütülerek araştırılmıştır. Türk müziğinde etkili bir icra için transpoze/şed (göçürme) gereklidir. Batı müziğinde transpoze( transpozisyon) diye adlandırılırken Türk müziğinde ise şed/ göçürme, ya da bir ses, dört ses, beş ses vb. gibi isimlerle kullanılmıştır. Batı müziğinde zor tonları sadeleştirerek daha verimli performans için başka tonlara aktarılarak traspoze yapılırken, Türk müziğinde durum temelde aynı olmakla birlikte biraz farklılıklar göstermektedir. Türk müziğinde başka perdelere göçürülen (transpoze edilen) herhangi bir eser sanki değişik birer makammış gibi bir grup oluşturmuşlardır. Türk müziğinde bir makam hangi perde üzerine göçürülmüşse yani durak perdesi olmuşsa, o perdenin ismiyle makam adlandırılır. Örneğin; Yegah’ta rast makamı, hüseyni aşiranda hüseyni makamı dizisi gibi. Ayrıca Türk Müziği sazları içerisinde ney sazı, değişik türlerinden ve ses alanlarından dolayı Türk müziğinde transpozeye en elverişli sazlarımızdan birisidir.Keywords : Türk Müziği, makam, transpoze