- İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi
- Vol: 5 Issue: 2
- TÜRKİYE’DE SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASINA YÖNELİK DESTİNASYON OLUŞTURMA: SİVAS MADIMAK O...
TÜRKİYE’DE SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRASIN KORUNMASINA YÖNELİK DESTİNASYON OLUŞTURMA: SİVAS MADIMAK OTELİ
Authors : Samuray Hakan Bulut
Pages : 99-106
Doi:10.22252/ijca.632850
View : 12 | Download : 5
Publication Date : 2019-12-27
Article Type : Review
Abstract :Çalışma, maddesel gelir elde etme amacı gütmeyen turizm çeşitlerinden biri olan kara nokta turizmi kapsamında, 2 Temmuz 1993 tarihinde Sivas’ta gerçekleştirilmiş bir radikal saldırının merkezi olan Madımak Oteli’nin evrensel ve çağdaş bir destinasyona dönüştürülebilmesi için atılabilecek adımları örnek uygulamalar üzerinden incelemek ve oluşturulması düşünülen destinasyonun, UNESCO bünyesindeki Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması anlayışına katkısını belirlemek amacıyla hazırlanmıştır. Bilim, eğitim ve kültür alanlarında evrensel barışı sağlamayı ve korumayı hedeflediğini bildiren; bu amaçlarını gerçekleştirmesi konusunda en etkili kavramlardan birisi olan turizmin gelişimini de şekillendiren UNESCO, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesini 2003 yılında Paris’te düzenlenen 32. Genel Konferans dahilinde kabul etmiş; Türkiye ise 2006 yılında sürece dahil olarak sözleşmenin resmi taraflarından birisi haline gelmiştir. Somut Olmayan Kültürel Mirasın korunması, sözlü anlatım, gösteri sanatları, sözlü gelenekler, festivaller, ritüeller, halk araştırmaları, doğa ve evren çalışmaları ve toplumsal uygulamaların oluşum süreçlerini inceleyen bir anlayıştır. 1993 yılında Sivas Madımak Oteli’nde Pir Sultan Abdal Şenlikleri için konaklayan insanların; hali hazırda Somut Olmayan Kültürel Miras listesine dahil edilmiş Aşıklık Geleneği ve Alevi Bektaşi Ritüeli Semah benzeri değerleri zenginleştirme, koruma ve sürdürme çabaları ile; dönemin edebiyat, şiir, resim, karikatür, müzik, folklor gibi daha bir çok sanat ve bilim disiplinine yönelik çalışmaları sayesinde yeni Somut Olmayan Kültürel Miras ögeleri oluşturma ihtimalleri de göz önünde bulundurulduğunda; turistik değer olarak da nitelendirilebilecek bir bellek mekanının oluşturulması konusunun multidisipliner yaklaşımla değerlendirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu’nun açıkladığı, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi içeriğine göre; oluşturulması hedeflenen müzeler ve ilgili grup, topluluk ve bireyler ile nesilden nesile aktarım maddelerine dikkat edilerek, Sivas Madımak Oteli’nin turistik destinasyona dönüştürülmesi konusu; kara nokta turizminde daha önceden evrensel ve ulusal ölçekte oluşturulmuş örnek destinasyonların incelenmesi ile ele alınabilir. Örnek destinasyonların sadece kara nokta turizmi özelinde ele alındığı, ancak müzeleştirme aşamalarının da Somut Olmayan Kültürel Miras koruma anlaşması dahilinde değerli olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Dünya tarihinde oluşturulmuş örnek destinasyonlar içerisinde Sivas Madımak Oteli Utanç Müzesi adıyla kurulması ilgili topluluklarca talep edilen bellek mekanının farkı; sadece turizmin karanlık tarafında çekiciliğe sahip bir yaşanmışlığa dayanmaması, aynı zamanda Somut Olmayan Kültürel Miras ögeleri içeren bir etkinlik ve katılımcı grubunu da bahsi geçen yaşanmışlık dahilinde barındırmasıdır. Bu bilgiler ışığında, turizmin evrenselliğinde, Türkiye’nin sahip olduğu Somut Olmayan Kültürel Miraslarının sürekli gelişim, dönüşüm ve değişim içerisinde korunması ve arttırılmasına yönelik çalışmalar; turizm öğretileri ve sosyal alan araştırma yöntemleri ile gerçekleştirilebilir. Çalışmanın sunduğu fikrin ve fikrin hayata geçirilmesi için önerilen teorik destinasyonlaştırma yönteminin sağlayacakları; Somut Olmayan Kültürel Miras ögeleri içeren önemli bir etkinliğin uğradığı düşünülen itibar kaybının giderilmesi ve turizm kavramının uluslararası bilinirlik ve barış bilincine dayanan temellerinin güçlendirilmesi olarak öngörülmüştür.Keywords : Kara Nokta Turizmi, Destinasyon, Madımak Oteli, Sivas, Unesco