- İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
- Vol: 13 Issue: 2
- KLASİK DÖNEM OSMANLI HUKUKUNDA HAYVAN SAHİBİNİN SORUMLULUĞU
KLASİK DÖNEM OSMANLI HUKUKUNDA HAYVAN SAHİBİNİN SORUMLULUĞU
Authors : Melikşah Aydin
Pages : 420-432
Doi:10.21492/inuhfd.1122475
View : 7 | Download : 5
Publication Date : 2022-12-31
Article Type : Research
Abstract :Hayvan sahibinin sorumluluğu İslam hukukunda düzenlenmiş olan sorumluluk türlerinden biridir. Dolayısıyla İslam hukukunun uygulandığı, Osmanlı devletinin klasik devrinde de; padişahların koyduğu kanunnamelerde, şeyhülislamların fetva kitaplarında veya uygulamadan bizzat örnek olarak kadı sicillerinde hayvan sahibinin sorumluluğu ile ilgili hükümlere rastlanmaktadır. İslam hukuku, hayvan sahibinin hayvanının verdiği belirli zararlardan sorumlu, belirli zararlardan ise sorumsuz olduğunu belirtmektedir. Hayvan sahibinin sorumluluğu, İslam hukukunda mali bir sorumluluk olarak düzenlenmiş, zarar görene tazminat ödenmesi yeterli görülmüştür. Osmanlı hukukunda ise kanunnamelerde, hayvan sahibinin tazmin sorumluluğunun yanı sıra tazir cezası kapsamında olarak dayak ve para cezası ile cezalandırılması da öngörülmüştür. Bu çalışmada İslam hukukunda hayvanların verdikleri zarardan, sahibinin sorumlu olup olmadıkları haller incelenecektir. İslam hukuku hükümleri ile çatışmayan, Osmanlı hukukunun klasik devrindeki uygulamalar; fetvalar, kadı sicilleri ve kanunnameler temelinde incelenecektir. Mezhep görüşlerinin farklılaştığı durumlarda, sadece temel noktalar üzerinde durulacaktır. Osmanlı’da Hanefi mezhebi uygulaması esas olduğu için, diğer mezheplerin görüşlerinin belirtilmediği yerlerde Hanefi görüşü açıklanmıştır. Makalenin amaçlarından biri, fıkıh kurallarının Osmanlı klasik devri uygulamasındaki yansımasını hayvan sahibinin sorumluluğu konusu özelinde göstermektir.Keywords : Osmanlı Hukuku, Sorumluluk, Hayvan Sahibi, Zarar, Tazminat