- İlahiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 14
- İnkâr ve Kötü Davranışı Aklîleştirme Çabası Olarak Psikolojik Savunma Mekanizmalarının Kur’ânî Tahli...
İnkâr ve Kötü Davranışı Aklîleştirme Çabası Olarak Psikolojik Savunma Mekanizmalarının Kur’ânî Tahlili
Authors : Fatih Karaman
Pages : 1-26
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2020-12-31
Article Type : Research
Abstract :İnsan, doğası gereği aklıyla ve vicdanıyla uzun süre çelişik yaşayamaz. Bu nedenle ya tavır ve davranışını olumlu yönde değiştirir veya ilgili konudaki tutum ve düşüncelerini değiştirir. Aklen ve kalben kabul edilebilir hale getirir. Böylece zihinsel ve duygusal gerilimden kurtularak belli bir dengeye kavuşmuş olur. Bu süreçte mantığa büründürme, yer değiştirme, yansıtma, bastırma, özdeşleşme, karşıt tepki geliştirme gibi türleri olan psikolojik savunma mekanizmalarını kullanır. Bu mekanizmalara en fazla başvurulan alanlar ise inanç ve davranışlardır. Kur’an’a göre, en güzel şekilde yaratılmış, doğasına iman ve iyi davranışlar kodlanmış olan insan, çeşitli nedenlerle inkara sapmakta veya inansa bile dinin yasakladığı şeyleri yapabilmektedir. İnanç ve vicdanıyla yaşadığı çelişkiden kurtulmak için ise savunma mekanizmalarına sarılmakta; böylece durumu kendisi için mâkul ve meşrû hale getirmektedir. Kur’an, bir nevi kendi kendini kandırma olan bu olguyu çeşitli bağlamlarda geniş bir şekilde işler. Böylece hem tutumun mâkuliyetini ve meşrûiyetini sorgulatır, hem de zaman içerisinde irade ve kişilikte ortaya çıkabilecek kalıcı sorunlara karşı bir bilinç geliştirirKeywords : Kelam, savunma, rasyonalizasyon, iman, akıl