- İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi
- Cilt: 8 Sayı: "Cumhuriyet'in 100. Yılında Tܼrkiye'nin Sosyo-Ekonomisi" Özel Sayısı
- Türkiye’de Çay Talebini Etkileyen Faktörlerin Analizi
Türkiye’de Çay Talebini Etkileyen Faktörlerin Analizi
Authors : Meryem AYTEKİN
Pages : 299-312
Doi:10.25204/iktisad.1360007
View : 54 | Download : 383
Publication Date : 2023-10-29
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı, 1995-2020 dönemi yıllık veriler kullanılarak Türkiye’de çay talebini etkileyen faktörlerin kısa ve uzun dönem ilişkilerini araştırmaktır. Bu amaçla, kişi başına çay tüketimi üzerine etkili olduğu düşünülen çay fiyatı, kahve fiyatı ve kişi başına gelir değişkenlerinin etkilerini ortaya koyan model, Johansen eşbütünleşme yöntemi ve Vektör Hata Düzeltme modeli (VECM) ile tahmin edilmiştir. Model tahmin sonuçlarına göre; modele dâhil edilen değişkenlerin tümü istatistiksel olarak anlamlı ve kişi başına çay tüketimi üzerine artırıcı yönde etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Tahminlere göre, çay fiyatındaki %1\'lik bir artışın uzun dönemde kişi başına çay tüketimini %0,01 oranında artışa neden olması çayın Türk kültüründeki sosyal ve kültürel önemini yansıtmaktadır. Ayrıca, kişi başına gelirin esneklik katsayısına göre (0,47), çayın incelenen dönemde zorunlu bir tüketim malı olduğu ve gelir artışlarının çay tüketimi üzerinde sınırlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Bu, çayın günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası olduğunu ve sosyal bağlamda büyük bir rol oynadığını göstermektedir.Keywords : Çay sektörü, çay talebi, Eşbütünleşme, VAR modeli, VEC modeli