- İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi
- Vol: 7 Issue: 2
- Fıkıh Tarihi Açısından Osmanlı Son Dönem Hâkimlerinden Mihail Îd el-Bustânî’ Merci‘u’t-Tullâb Adlı E...
Fıkıh Tarihi Açısından Osmanlı Son Dönem Hâkimlerinden Mihail Îd el-Bustânî’ Merci‘u’t-Tullâb Adlı Eseri
Authors : Fethullah Yilmaz
Pages : 687-714
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2021-07-25
Article Type : Research
Abstract :İlimde esas olan birikim üzerine kurulu olmaktır. Şer’i ilimler açsından da bu önemli ve gereklidir. Ancak yaşadığımız zaman ile Osmanlı son dönemi arasında ciddi bir kopukluk görülmektedir. Bu dönemde yazılan eserlerin ve tartışılan meselelerin boyutlarının henüz tam olarak tespit edildiğini söylemek zor görünmektedir. Bu durum mevcut ülke sınırlarımız için olduğu kadar, Osmanlı hakimiyetinde bulunmuş yerler için de söz konusudur. Osmanlı’da fıkhın nasıl uygulandığı, yönettiği coğrafya üzerinden tespiti önemli bir husustur. Bu açıdan Osmanlı son dönem Lübnan’ında hâkimlik yapmış Mihâîl el-Bustânî’nin Merci‘u’t-Tullâb adlı eseri dikkate değer tespitler içermektedir. Makalede iki ana husus üzerinde durulacaktır. Birincisi, müellifin hayatı, fıkıh, fıkıh öğrenimi, tatbikatı ve Mecelle’ye ilişkin yaptığı değerlendirmelerdir. Yazar, fıkıh ilmini öğrenmek ve öğretmek için yıllarca çalışmış, ayrıca bir hâkim olarak onu tatbik etmiştir. Dolayısıyla alanın sıkıntılarını yakından görmüştür. İkincisi ise eserde muamelat konularının tasnifi biçimidir. Bu tasnif; Batı kaynaklı borçlar hukukunun genel hükümler ve özel hükümler ayrımına benzemektedir. Fakat yazarın, bu tasnifi, ithal etmek yerine fıkıh ilminin konularını dikkate alarak yaptığı görülmektedir.Keywords : borçlar hukuku, Mecelle, muâmelât, Beyrut, kazâ