- İhya Uluslararası İslam Araştırmaları Dergisi
- Vol: 6 Issue: 1
- Bir Belâgat Üslûbu Olarak Kasr ve Kavramlaşma Süreci
Bir Belâgat Üslûbu Olarak Kasr ve Kavramlaşma Süreci
Authors : Hüseyin Arslan
Pages : 16-40
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2020-01-23
Article Type : Research
Abstract :ÖZ Meânî, beyân ve bedî‘ olmak üzere üç ana dalı olan belâgat ilminin meânî ilmi; cümlenin öğelerinin dizilişi ve bu dizilişin anlama etkisini konu alır. Bu ilmin konularından biri de kısaca "cümlenin bazı öğelerinin diğer bazılarına tahsis edilmesi” demek olan kasr konusudur. Kasrı ilk defa müstakil bir bap başlığı altında ele alan, efrâdını câmi‘ ağyârını mâni bir şekilde tarif edip öğeleri, kısımları vb. birçok meselesini açıklayıp inceleyen kişi Sekkâkî’dir. Kazvînî ile nihâî şeklini alan kasr konusuna bu iki belâgat âlimine gelene kadar birçok dil âliminin katkısının olduğu bir gerçektir. Dolayısıyla bu çalışmada Sîbeveyhi’den başlayarak kasr konusunda söz söylemiş olan dil âlimlerinin görüşlerine yer verilecektir. Abdülkâhir el-Cürcânî, konunun neredeyse bütün meselelerine değinmiş, böylece kasrın kavramlaşmasında büyük rol oynamıştır. Bu sebeple çalışmada onun görüşleri daha ayrıntılı olarak verilecektir. Ancak o, farklı konuları anlatırken kasrın meselelerini dağınık biçimde ele aldığı için kavramlaşma süreci tamamlanmamış, süreç Sekkâkî ve Kazvînî ile tamamlanmıştır. Çalışmada tarihi sürece geçmeden önce kavram hakkında genel bilgilere yer verilecek, bu çerçevede kasrın tanımı, öğeleri, kısımları, kasr yolları ve aralarındaki farklara kısaca değinilecektir. Böylece kavramın tarihi süreci anlatılırken verilen bilgilerin yerli yerine oturması sağlanmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Belagat, meânî, kasr, Sibeveyh, Abdükahir el-Cürcani, es-Sekkâkî, el-Kazvînî THE PROCESSOF THE CONCEPTUALIZATION OF QASR AS A RHETORIC STYLE Abstract : Rhetoric (ilm al-balaghah) has three main sections; al-ma’ani (clear expression), al-bayan (use of metaphor and figures of speech), and badi’ (embellishment and beautiful style). al-Ma’ani is about the order of elements of a sentence and the effect of this order on meaning. One the topics of al-ma’ani is qasr which means the restriction of some elements of a sentence to others. Sakkaki is the first one who tackles qasr in a seperate chapter and gives an exact definition of qasr, its elements and parts. There were some contributions to the issue of qasr by many scholars by the time Kazwini gave the final form of qasr. In this study, the ideas of linguists as from Sibawayh who have a word in qasr will be given. Abd al-Qahir al-Jurjani has almost touched upon the all points of qasr so he has a great role in conceptualization of qasr. Therefore, al-Jurjani’s opinion about qasr will be analyzed in detail. However, he dispersedly dealt with the issue of qasr in his book and because of that, the conceptualization of qasr was completed later by Sakkaki and Qazwini. In the study, previous to historcial process, the definition of qasr, its elements, parts, forms and the difference between them will be shortly tackled to fall informations into place when talking about the historical process. Key Words : al-Balaghah, al-ma’ani, qasr, Sibawayh, Abd al-Qahir al-Jurjani, al-Sakkaki, al-Qazwini.Keywords : Belagat, kasr, Abdükahir el-Cürcani