- İdrak Dini Araştırmalar Dergisi
- Vol: 3 Issue: 1
- Osman b. Fûdî’nin İhyâu’s-Sünne Adlı Eserine Eleştirel Bir Bakış
Osman b. Fûdî’nin İhyâu’s-Sünne Adlı Eserine Eleştirel Bir Bakış
Authors : Adnan Arslan, Halil Sağir, Yücel Yildiz
Pages : 85-113
View : 88 | Download : 40
Publication Date : 2023-06-15
Article Type : Research Article
Abstract :Günümüz Nijerya topraklarında 18. yüzyılda yetişmiş önemli bir ıslahatçı, davetçi ve sufi olan Osman b. Fûdî’nin (ö. 1232/1817) öne çıkan yönü, kendi döneminde ortaya çıkan bid´atlara karşı verdiği mücadelesi olmuştur. Bu mücadele kapsamında kaleme aldığı İhyâu’s-Sunne ve ihmâdu’l-bid´a adlı eseri ile Sünnet çizgisinden uzaklaştığını düşündüğü topluma karşı, ilim ehli olarak vazifesini yerine getirmeye çalışmıştır. Bu çalışmada müellifin eserinin tenkitli takdimi yapılmıştır. Müellifin konu çerçevesinde oluşmuş literatüre hâkim olduğu ve eserde sıklıkla önceki çalışmalara atıfta bulunulduğu görülmüştür. Ön sözde, dini bir uygulamanın bid´at olup olmadığı hususunda karar verici ve müdahale merciin avam değil âlimler olması gerektiğine vurgu yapmış ve bid´atlarla mücadelenin toplumsal bir kargaşaya sebebiyet vermemesine özen göstermiştir. İhtilaflı konularda bid´at yaftalamasından uzak durulması gerektiğine dair uyarıda bulunmuş fakat eserin ilerleyen safhalarında pek çok ihtilaflı konuda mekruh bid´at hükmünde bulunmaktan da geri kalmamıştır. Bu açıdan eserde kimi zaman çelişkili durumlar söz konusu olmuştur. Müellif, dini bir motif giymiş kimi uygulamaların İslam toplumu için uzun vadede ne tür zararlı sonuçlar doğurabileceğine dair değerlendirmelerde bulunmuştur. Çalışmada bu kabilden yorumlar üzerinde özellikle durulmuş ve eserin günümüz İslam toplumlarına verebileceği bid´at karşıtı duruş bilinci berraklaştırılmaya çalışılmıştır.Keywords : Fıkıh, Osman b. Fûdî, Fodyo, Bid´at, İhmâdu’l-bid´a.