- İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi
- Sayı: 21
- Küresel İdare Hukuku Üzerine Süregelen Tartışmalar: Bir Literatür İncelemesi
Küresel İdare Hukuku Üzerine Süregelen Tartışmalar: Bir Literatür İncelemesi
Authors : Kamala Valiyeva, Yucel Ogurlu, Nurhan Yaprak
Pages : 41-65
Doi:10.26650/ihid.21.003
View : 286 | Download : 314
Publication Date : 2023-07-10
Article Type : Research
Abstract :Küresel İdare Hukuku (KİH) çalışmaları, geleneksel devlet merkezli yönetim ve idare hukuku yaklaşımına karşı artan muhalefetten ortaya çıkmıştır. KİH perspektifine göre, küresel düzenleyici rejimlerin hızla çoğaldığı bir ortamda, ulusdevletler kaçınılmaz olarak mevcut ulusal yasal alanın, devlet kurumlarının ve idarenin dar veya içe dönük yapısını daha fazla dışa dönük bir yapıya dönüştürecektir. Böyle bir yaklaşım, devlet merkezli paradigmanın yerine küreselci bir modellin geçeceğini öngörmektedir. Dahası, bu model içinde devlet egemenliğinin sınırlanmasıyla birlikte küresel düzenleyici rejimler aracılığıyla devletlerin küresel erişim kapasitesinin artacağı savunulmaktadır. Bu çerçevede mevcut kapsamlı literatürün incelenmesine dayanan makale, ortaya çıkan KİH çalışmalarının ana bağlamını, klasik hukuk yaklaşımları ve ilkeleri açısından yarattığı tartışmaları ve temel sorunları tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde KİH projesinin ortaya çıkışı, "devlet merkezli yönetimden” "ulusüstü” ya da "ulusötesi” bir yönetime evirilen değişim ve bu kapsamda ortaya çıkan tartışmalar ele alınacaktır. Bu noktada, ayrıca, "dünya devleti” ile "dünya hükümeti” üzerine gelişen tartışmaların, ulus-devletlerin ve egemen yetkilerini sınırlamaya yönelik bir tuzak olma potansiyeli irdelenecektir. KİH çalışmalarının devlet ve egemenlik kavramlarının dönüşümü üzerindeki etkisinin neler olduğu tartışmalarının yanı sıra küresel idare hukuku bağlamında ortaya çıkan meşruiyet sorunu irdelenecektir. Makalenin ikinci bölümü, KİH üzerine gelişen akademik çalışmaların temel sorunlarının ve teorik kaygılarının neler olduğunun belirlenmesine odaklanacaktır. Bu doğrultuda makale, öncelikle küresel yönetişimin gelişmesiyle yeni bir boyut kazanan "ulusal idare hukuku” ile "uluslararası idare hukuku” ikiliğini inceleyecektir. Ardından KİH projesini tetikleyen ana etkenler tespit edilecektir. Bu çerçevede "küresel idare” ve "küresel idari alan”, "küresel hukuk” ve "küresel hukuk alanı” gibi kavramlar ana hatlarıyla açıklanacaktır.Keywords : Küresel idare hukuku, Küresel hukuk, Küresel idare, Küresel hukuk alanı, Yönetişim, Egemenlik, Global administrative law, Global law, Global administration, Global legal space, Governance, sovereignty