- Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Sayı: 34
- Türkiye Selçuklularında Kalelerin Asayişini Sağlayan Askerî Birim Olarak Kûtvâl
Türkiye Selçuklularında Kalelerin Asayişini Sağlayan Askerî Birim Olarak Kûtvâl
Authors : Yusuf Budak
Pages : 390-398
Doi:10.54600/igdirsosbilder.1313769
View : 84 | Download : 92
Publication Date : 2023-10-27
Article Type : Research
Abstract :Türkiye Selçuklularında askerî teşkilatın alt birimlerinden biri olan kûtvâl merkeze bağlı eyaletlerde sü-başına bağlı olarak çalışan ve kendisine verilen kalelerin muhafazasından sorumlu olan kişidir. Türkiye Selçuklu Devleti’nde askeri teşkilat içerisinde yerini alan kûtvâl genel anlamda kalelerde her türlü güvenlik işlerinden sorumlu olan en yetkili kişiydi. Bunun yanı sıra kûtvâl kalede bulunan halkın can ve mal güvenliğinden sorumlu olan kişidir. Başlıca görevleri de zikredilecek olunursa kûtvâl kaledeki erzak ve mühimmat ile ilgili gerekli tedbirleri alan ve bu hiyerarşi içerisinde vilayetlerdeki en üst askeri amiri olan sü-başına hesap veren kişi olarak karşımıza çıkmaktadır. Kûtvâl kelimesinin etimolojik yapısını metin içerisinde irdeleyerek kelimenin aslının Sanskritçe mi yoksa Türkçe mi olduğu hususu üzerinde durduk. Kaleleri muhafaza eden kûtvâllerin başkaca isimlerle de anıldıklarını ve zamana, mekâna göre birtakım değişiklikler gösterdikleri görülmektedir. Bunların yanı sıra Türkiye Selçuklularında görev alan kûtvâllerin hangi kalelerde görev aldıklarına dair ayrıntıya metin içerisinde girmiş olduk. Türkiye Selçuklularında bir kaleye alınacak kûtvâl’in sahip olması gereken özellikler şu şekilde sıralanır; her şeyden önce adil olmalı, himayesinde çalışan kişilere hakkaniyetle davranması gerekir.Keywords : Kûtvâl, Türkiye Selçukluları, Kale, Sü-başı