Bağdat Hukuk Mektebi
Authors : Abdullah Cengiz
Pages : 186-208
Doi:10.54600/igdirsosbilder.1308337
View : 93 | Download : 108
Publication Date : 2023-10-27
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı’da hukuk şer’i ve örfî olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Her iki hukukun tatbiki için şer’iyye mahkemeleri kurulmuş ve bu mahkemelerde birçok anlaşmazlıklar kadılar tarafından çözüme kavuşturulmuştur. Osmanlı Devleti XVIII. yüzyılda Avrupa devletleri karşısında aldığı yenilgiler yüzünden III. Selim (1789-1807) döneminden itibaren askerî, siyasî, sosyal, vb. alanda yenileşme hareketlerine başlamış ve bu yenileşme hareketinden Osmanlı’daki hukuk sistemi de etkilenmiştir. Tanzimat döneminde Osmanlı hukukunun tatbik edildiği şer’iyye mahkemelerinde bir takım ıslahatlar yapılmıştır. Osmanlı hukuk müessesesine nitelikli hukukçuların yetişmesi için 1854 yılında Muallimhâne-i Nüvvâb, 1870 yılında Adliye Dershanesi ve 1874 yılında Mekteb-i Sultânî dâhilinde hukuk mektebi açılmış olsa da bunlar birtakım sebeplerden ötürü kapatılmıştır. Osmanlı Devleti’nde kalıcı hukuk mektebi 1880 yılında açılmış ve bu hukuk mektebinin İstanbul haricinde açılması için hemen harekete geçilmiş ise de bu mümkün olmamıştır. Ancak İstanbul haricinde Selanik, Konya ve Bağdat’ta hukuk mekteplerinin açılması II. Meşrutiyet döneminde olmuştur. Bu çalışmada; Bağdat’taki hukuk mektebinin açılışı, idarî ve öğretim kadrosu, mektepteki eğitim-öğretim ve talebelerin durumu ayrıntılı bir şekilde incelenmiş ve böylece Bağdat’ın Osmanlı Dönemi’ndeki yükseköğretim yapısı ortaya konulmaya çalışılmıştır.Keywords : Osmanlı, Hukuk, Bağdat, Eğitim-Öğretim.