- Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 30
- Rso-49 Kur’an Tercümesi’ndeki Bazı Deyimlerde Anlam Aktarımları
Rso-49 Kur’an Tercümesi’ndeki Bazı Deyimlerde Anlam Aktarımları
Authors : Esra Çolak
Pages : 133-153
Doi:10.54600/igdirsosbilder.1067732
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2022-05-31
Article Type : Research
Abstract :Kur’an tercümeleri, Türkçenin ifade gücünü ve kelime hazinesini göstermesi açısından çok önemli eserlerdir. 19. yüzyılda Kâtip İsma’îl tarafından derkenar şeklinde kaleme alınmış olan Svetozar Markovic Kütüphanesi 001035188 numarada kayıtlı Rso-49 Kur’an Tercümesi, Türk dilinin söz varlığını günümüze ulaştıran satıraltı Kur’an tercümelerinden biridir. 309 varaktan oluşan ve tek nüshası bulunan eser üzerinde bugüne kadar yapılan herhangi bir çalışma tespit edilememiştir. Kur’an tercümeleri gibi deyimler de dilimizin genetik kodlarını ihtiva eden kıymetli unsurlardır. Kalıplaşmış yapılar olarak bilinen deyimler, zaman içerisinde insanların yaşadığı tecrübeler sonucunda farklı bir anlam kazanırlar. Deyimleşme olgusu olarak adlandırılan bu süreçte deyimin kazandığı anlam, bir aktarım sayesinde gerçekleşmektedir. Metafor (deyimsel aktarım), metonimi (ad aktarması), benzetme ve alüzyon olarak gerçekleşen bu anlam aktarım araçları deyimleşme olgusu içerisinde deyimlik anlam yapılanması ile deyim anlamı arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Rso-49 Kur’an Tercümesi üzerinde tespit edilen deyim örnekleri, deyimlerin anlam aktarımı esas alınarak üç başlık hâlinde incelenmiştir. Deyimin oluşumu araştırıldığında anlam aktarımı geçmişte yaşanmış bir olay, durum ya da yaşantıya gönderme yapıyorsa alüzyon temelinde oluşan deyim örnekleri; deyimlik anlam yapılanması ile deyim anlamı arasındaki ilişki, benzerliğe dayalı olarak kurulmuşsa metafor temelinde oluşan deyim örnekleri; deyim anlamı, deyimlik anlam yapılanmasını içeriyor ise metonimi temelinde oluşan deyim örnekleri başlığı altında ele alınmıştır.Keywords : Kur’an Tercümesi, deyim, anlam, metafor, metonimi, alüzyon