- Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 29
- ARAP GRAMERİ VE EDEBİYATINDA أمّا بَعْدُ (EMMÂ BA‘D) İFADESİ
ARAP GRAMERİ VE EDEBİYATINDA أمّا بَعْدُ (EMMÂ BA‘D) İFADESİ
Authors : Halis Dede, Ali Sevdi
Pages : 145-158
Doi:10.54600/igdirsosbilder.981012
View : 14 | Download : 5
Publication Date : 2022-01-30
Article Type : Research
Abstract :Arap grameri ve edebiyatında أَمَّا بَعْدُ (emmâ ba‘d) ifadesi incelenen bu çalışmada öncelikle emmâ ile baʻd kelimeleri teker teker açıklanmış, sonra da bu ikisinin birlikte kullanımı/terkibi ele alınarak detayları üzerinde durulmuştur. Söze başlarken kullanılan ve gelecek ifadenin büyük önemini bildiren, bundan sonra, asıl meseleye gelince ve imdi gibi manalara gelen أَمَّا بَعْدُ (emmâ ba‘d) ifadesi, Arap grameri ve edebiyatında sözlü ve yazılı ifadelerde kullanılan bir terkiptir. Konuşmalarda, hutbelerde, yazışmalarda ve eserlerin mukaddimelerinde (Hutbetu’l-Kitâb) besmele, hamdele ve salveleden sonra asıl söze geçişte kullanılmaktadır. Duadan müteşekkil bu giriş ile asıl maksadı teşkil eden söz arasında bir köprü vazifesi gören ve bu sayede iki söz arasında uyum sağlayan أَمَّا بَعْدُ, şart edatı ile şart fiilinin yerine kaim bir terkiptir. أَمَّا harfi ile بَعْدُ zarfından müteşekkil olan bu terkip, aslı, işlevi ve tarihçesi hakkında çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. İki söz arasında gelip bunları birbirinden ayırdığından, Faslu’l-Hitâb olduğu da ileri sürülmüştür. Bunu ilk defa kullananın; Hz. Davûd (a.s.), Hz. Âdem (a.s), Hz. Yaʻkûb (a.s.), Hz. Eyyûb, Kus b. Sâide el-İyâdî, Kaʻb b. Luey, Yaʻrûb b. Kahtân veya Sahbân b. Vâil olduğu belirtilmiştir.Keywords : أمّا بَعْدُ (Emmâ ba‘d), Arap Grameri, Arap Edebiyatı, Faslu’l-Hitâb