Eş‘arîliğin Gelişim Süreci ve Temel Görüşleri
Authors : Ekrem Uysal
Pages : 461-484
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2021-04-30
Article Type : Research
Abstract :İslâm coğrafyasının geniş alanlara yayılmasıyla birlikte müslümanların karşılaştığı değişik din, inanç ve kültürler neticesinde ortaya çıkan bilimsel gelişmeler ve tercüme faaliyetleri farklı tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Bu durumun neticesinde itikâdî konularda müslümanların karşılaştıkları soru ve sorunları çözmeye çalışmak; müslüman olmayanları aklî ve naklî delillerle İslâm’a davet etmek gibi alanlarda mücadelesini sürdüren kelâmî fırkalardan birisi de Eş‘arî’nin başını çektiği Eş‘arîyye mezhebi olmuştur. Eş‘arî mezhebi İmam Eş‘arî’nin kelâmî görüşleri etrafında kendisini takip eden âlimler tarafından sistematize edilmiş olup onun itikâdî alandaki görüşlerini benimseyenlerin oluşturduğu fırkaya da Eş’âriyye denilmiştir. İlk dönemlerden itibaren çok sağlam bir kelâm metodu ortaya koyan Eş‘arîlik, akıl ve nakil dengesini yeniden şekillendirerek İslâm coğrafyasının birçok alanına yayılma imkanını bulmuştur. Eş‘arîlik konusu ele alındığında diğer çalışmaların neredeyse bütün mezheplerin görüşlerini de ele almak suretiyle zihin karışıklığına neden oldukları görülmektedir. Ele aldığımız bu makalemizde Eş‘arîliğin süreç içerisinde geçirdiği dönemler, bu dönemlerin ana özellikleri ve en önemli şahsiyeleri ile değişiklik gösteren temel görüşlerini sade ve yalın bir dille değerlendirmeye çalıştık. Böylece konuyla ilgili araştırma yapmak isteyenlerin sadece bu makalemize dahi başvurmaları yapacakları çalışmalara büyük bir katkı sağlayacaktır.Keywords : İmam Eş‘arî, Eş‘arîler, Küllabîler, Ehl-i hadis, Mu‘tezile.