- Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 19
- Geleneksel Iğdır Düğümlü Dokumalarının Teknik, Renk, Motif ve Kompozisyon Özellikleri
Geleneksel Iğdır Düğümlü Dokumalarının Teknik, Renk, Motif ve Kompozisyon Özellikleri
Authors : Yusuf Çetin, Cavit Polat
Pages : 233-266
View : 13 | Download : 5
Publication Date : 2019-07-01
Article Type : Research
Abstract :Doğu Anadolu’nun İran, Nahcivan ve Ermenistan sınırında bulunan Iğdır, tarihi İpek Yolu kavşağında, bir geçiş güzergâhı üzerinde bulunduğu için çeşitli kültürlerden etkilenmiştir. Bu etkileşime ait izlerin en iyi görüldüğü alan ise geleneksel el dokumalarıdır. Yöre dokumaları teknik, renk, motif ve kompozisyon özellikleri bakımından yakın çevreler olan Kars, Van, Ağrı, Kafkas ve Batı İran bölgelerinden etkilenmiştir. Ancak bu etkileşim doğrudan olmayıp biçim değiştirmiş, yöreye özgü motiflere dönüşerek karakteristik özellikler kazanmıştır. Dokumalarda geçmişte toprak ve kök boya kullanılırken son dönemlerde daha çok kimyasal boyalar tercih edilmiş, ayrıca yünün doğal renklerinden de büyük ölçüde yararlanılmıştır. Kaba düğümlü ve hav yüksekliği fazla olan dokumalarda "Gördes Düğümü” tekniği kullanılmıştır. Günümüzde yörede yaşam biçiminin değişmesi ile geleneksel el dokumalarına olan ilgi azalmış, toplumun hafızasından da yavaş yavaş silinmesine neden olmuştur. Bu çalışma ile günümüze ulaşabilen örneklerden yola çıkılarak yöreye ait düğümlü dokumaların teknik, renk, motif ve kompozisyon özellikleri değerlendirilmiş, geleneksel Anadolu düğümlü dokumaları içerisindeki yeri ve önemi ortaya konulmuştur.Keywords : Iğdır, halı, motif, geleneksel, düğümlü.