Rıza Tezkiresi’nde Edebi Eleştiri Terimleri
Authors : Maşallah Kiziltaş
Pages : 57-76
View : 7 | Download : 4
Publication Date : 2019-04-01
Article Type : Research
Abstract :Klasik İslam edebiyatlarında ünlü olmuş kişilerin -özellikle şairler- biyografilerini ve sanatçı kişiliklerini anlatıp çalışmalarından örnekler veren eserlere tezkire denir. Tezkirelerden şairlerin edebi şahsiyetleri ile ilgili birçok bilgi elde edilmektedir. Bu çalışmada Rıza Tezkiresi’nde şairlerin edebî kişiliklerinin değerlendirilmesinde kullanılan ifadeler incelenmiştir. Bu ifadeler 30 madde halinde sıralanmış ve gerekli açıklamalar yapılmıştır. Rıza Efendi, 269 şair hakkında kısa bilgiler verir. Şairler ile ilgili kısa bilgiler verse de hemen hemen bütün şairler ile ilgili kendine has bir üslup kullanarak edebî değerlendirme yapmıştır. Bu değerlendirmelerin bazıları oldukça dikkat çekicidir. Diğer tezkirelerde olduğu gibi önemli gördüğü şairlerin biyografisini o da uzun tutmuştur. Hususiyetle şairlerin ölüm tarihlerini ve öldüğü yerleri zikretmekte ihtimam göstermiştir. Tezkirenin "Zikr-i Şuara-yı Selatin-i Maziyye” başlığını taşıyan birinci bölümünde on şair padişaha yer vermiştir. Rıza, tezkiresinde şairlerin önemli gördüğü özelliklerini mesleği, lakabı, meşrebi, kişilik özellikleri, edebî şahsiyetleri v.b. ifade ettikten sonra şiirlerinden örnekler vermiştir.Keywords : Rıza Tezkiresi, şair, şiir, tezkire, değerlendirme, biyografi.