Mâzenderân’da Yerli Bir Aile: Celâvîler
Authors : Mustafa Şahin
Pages : 194-230
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2017-10-01
Article Type : Research
Abstract :Mâzenderânda hâkim olan Bâvendîlerin 750/1349 yılında yıkılmasından sonra Afrâsîyâb Celâvî bölgenin yeni hâkimi oldu. Bu sırada Şeyh İzzeddîn-i Sevkendî’nin talebesi olan Seyyîd Kıvâmüddîn Âmûl’da bir tekkede ibadetle meşguldü. Afrâsîyâb Celâvî ona mürîd olunca Kıvâmüddîn’in etrafındakiler daha da çoğaldı. Bu durumdan cesaret alan Seyyîd Kıvâmüddîn tüm Mâzenderân’a hâkim olmayı düşündü. Durumu fark eden Afrâsîyâb Celâvî onu hapse attırdı. Kısa süre sonra ise kerametlerinden korkup hapisten çıkardı. Ancak Seyyîd Kıvâmüddîn ile 761/1359 yılında yaptığı mücadeleyi kaybedip öldü. Bu mücadelede Afrâsîyâb Celâvî’nin üç çocuğu da öldü. Seyyîd Kıvâmüddîn, Mâzenderân’a hâkim olup Şi‘î Mar‘aşîler devletini kurdu. Bu sırada delikanlı olan Afrâsîyâb Celâvî’nin oğlu İskender Şeyhî önce Lârican’daki akrabalarına, sonra Şîrâz’daki Muzafferîlere en sonunda da Herât’a gelip Kertlere sığındı. Emîr Timur’un 783/1381 yılında Kertleri yıkması ile onun tarafına geçti. İskender Şeyhî, Emîr Timur’u sürekli Mar’aşîler aleyhine kışkırttı. Sonunda Emîr Timur 794/1392 yılında Mar’aşîleri yıkıp topraklarını İskender Şeyhî’ye verdi. Ancak İskender Şeyhî 806/1404 yılında Fîrûzkûh’da ayaklanınca onu bertaraf eden Emîr Timur buraları tekrar Mar’aşîlere vererek İskender Şeyhî ve Celâvîleri ortadan kaldırdı.Keywords : Mâzenderân, Seyyîd Kıvâmüddîn, Afrâsîyâb Celâvî, Emîr Timur, İskender Şeyhî.