- Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
- Vol: 11 Issue: 2
- Yem Fabrikalarında Kapasite Kullanımının Üretim ve Ekonomik Performans Açısından Değerlendirilmesi: ...
Yem Fabrikalarında Kapasite Kullanımının Üretim ve Ekonomik Performans Açısından Değerlendirilmesi: Samsun İli Örneği, Türkiye
Authors : Uğur Başer, Mehmet Bozoğlu
Pages : 1533-1539
Doi:10.21597/jist.821104
View : 11 | Download : 2
Publication Date : 2021-06-01
Article Type : Research
Abstract :Yem fabrikalarının tarımsal ürünlerin işlenmesi, istihdam oluşturma ve ihracatla döviz getirisi sağlama gibi önemli ekonomik katkıları söz konusudur. Bu çalışmanın amacı, yem fabrikalarında kapasite kullanım oranına bağlı olarak yem üretim maliyetini belirlemek ve atıl kapasiteden kaynaklı ekonomik kaybı ortaya koymaktır. Araştırmanın materyalini Samsun ilinde karma yem üreten 3 fabrikadan anket yoluyla elde edilen veriler oluşturmaktadır. Yem fabrikalarında yem üretim maliyeti kısmi maliyet yaklaşımıyla, fabrikaların ekonomik kayıpları ise GSÜD, brüt kar, net kar ve nispi karın hesaplanmasıyla ortaya konulmuştur. Yem fabrikalarının yıllık ortalama kapasite kullanım oranı %55.43, yem üretim miktarı 161,493 ton, yem üretim masrafı ise 162.99 milyon TL’dir. Yem üretim masrafının %88.9’unu değişken masraflar, %11.1’ini sabit masraflar oluşturmaktadır. Fabrikalarda ortalama 1 kg yem üretim maliyeti 1.009 TL olup, birim maliyet tam kapasiteyle çalışan fabrikada 0.992 TL, orta kapasiteyle çalışan fabrikada 1.014 TL, düşük kapasiteyle çalışan fabrikada ise 1.018 TL’dir. Fabrikaların ortalama gayrisafi üretim değeri 183.4 milyon TL, ortalama brüt karları 38.4 milyon TL, ortalama net karları ise 20.4 milyon TL’dir. Yem fabrikalarında eksik kapasiteyle çalışılmasından dolayı üretimde %44.78’lik (597.52 bin ton), GSÜD’de %55 (672.45 milyon TL), brüt karda %54.13 (136.11 milyon TL), net karda ise %53.12’lik (69.38 milyon TL) bir kayıp yaşanmıştır. Kapasite kullanım oranının artırılması, üretim maliyetlerini azaltırken brüt ve net karın artmasını sağlayacaktır. Yem sanayine yapılacak yatırımların fizibiliteye dayandırılmasıyla birlikte, üretimin uluslararası piyasalara açılması, yaşanan ekonomik kayıpların önlenmesine ve sektörün rekabet gücünün artırılmasına önemli katkılar sağlayacaktır.Keywords : Yem fabrikası, kapasite kullanım oranı, üretim maliyeti, ekonomik performans, ekonomik kayıp, Samsun