- IBAD Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 10
- Çalgı-Kimlik İnşasında Toplumsal Cinsiyetin Rolü ve Kayseri’de Akordeon Çalan Çerkez Kadınların Çalg...
Çalgı-Kimlik İnşasında Toplumsal Cinsiyetin Rolü ve Kayseri’de Akordeon Çalan Çerkez Kadınların Çalgı Seçim Süreçleri
Authors : Yasemin Karataş, Turan Sağer
Pages : 72-95
Doi:10.21733/ibad.848754
View : 14 | Download : 2
Publication Date : 2021-08-15
Article Type : Research
Abstract :Çalgı-kimlik inşası sürecinde değinilen konulardan biri de çalgılara cinsiyetler atfedilmesi ve çalgıların cinsiyetleştirilmesidir. Farklı kültürlerde bazı çalgılar kadın çalgısı ya da erkek çalgısı olarak adlandırılmaktadır. Toplumsal cinsiyet algılarının büyük rol oynadığı bu durumda, toplumun değer yargıları ve kültürel özellikleri oldukça etkilidir ve çalgılara cinsiyetler atfedilmesi konusunun, toplumların kültürel özelliklerine göre oluştuğu ve geliştiği söylenebilir. Bu doğrultuda bireylerin çalgı seçimleri de toplumsal cinsiyet algıları ve toplumsal cinsiyet rollerinden etkilenebilmektedir. Kadın çalgısı olarak adlandırılan ve kadınlıkla ilişkilendirilen çalgılar çoğunlukla kadınlar tarafından tercih edilirken, erkek çalgısı olarak adlandırılan ve erkeklikle ilişkilendirilen çalgılar ise çoğunlukla erkekler tarafından tercih edilebilmektedir. Araştırmada, akordeon çalan Çerkez kadınlarda bulunan toplumsal cinsiyet algılarının, çalgı seçiminde ne ölçüde rol oynadığı ve kadınların bu durumdan nasıl etkilendiklerini belirlemek amaçlanmıştır. Yapılan alan araştırmasıyla Kayseri’de bulunan ve akordeon çalan Çerkez kadınlar tespit edilip, 16 kadının çalgı seçimi süreçlerinde toplumsal cinsiyetin etkisinin olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden betimsel araştırma modeline uygun olarak gerçekleştirilmiş ve alan araştırmasına yer verilmiştir. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme soruları geliştirilerek, akordeon çalan Çerkez kadınlara uygulanmıştır. Araştırmada görüşme tekniği kullanarak elde edilen veriler, betimsel analiz yönteminden yararlanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen verilerden yola çıkıldığında kadın katılımcıların çalgı seçimlerini toplumsal cinsiyet algılarından, toplumsal cinsiyet rollerinden, aile ve çevreden etkilenerek edinilmiş akıl yoluyla gerçekleştirdikleri, geçmişte ağırlıklı olarak kadınların çaldığı ve katılımcılara göre kadın çalgısı olarak adlandırılan bu çalgıyı kullanmayı tercih ettikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.Keywords : Toplumsal cinsiyet, Çalgı kimliği, Çalgı seçimi, Akordeon çalan Çerkez kadınlar