- IBAD Sosyal Bilimler Dergisi
- Kış
- Somut ve Somut Olmayan Değerler ve Bir Yerin Miras Niteliğine Katkısı: UNESCO Dünya Miras Alan Örnek...
Somut ve Somut Olmayan Değerler ve Bir Yerin Miras Niteliğine Katkısı: UNESCO Dünya Miras Alan Örnekleri
Authors : Tansu Değirmenci, Nezihat Köşklük Kaya
Pages : 20-34
Doi:10.21733/ibad.668197
View : 16 | Download : 2
Publication Date : 2020-03-15
Article Type : Research
Abstract :Kültür, kültürel miras ve kültürel mirasın korunması, üzerine çokça fikir yürütülen, tanımlama yapılan ve sayısız tartışmaya konu olmuş ve olmaya devam eden başlıklardır. Tarih boyunca kültürel miras kavramına içinde bulunulan dönemin anlayışıyla çeşitli tanımlamalar getirilmiş ve kapsamı genişletilmiştir. Bugün koruma anlayışının geldiği noktada korunması gerekli unsurların kapsamı yapılardan öteye geçerek değer ve anlamlar bütününü de içine alacak şekilde genişlemiştir. Somut olmayan kültürel miras terimi ile karşılığını bulan bu miras unsuru günümüzde birçok uluslararası metin ile koruma altına alınmaya ve somut unsurlarla arasındaki ilişki çözümlenmeye çalışılmaktadır. 20. yüzyılda artan koruma bilinciyle birlikte kültürel miras kavramı ve kültürel mirası koruma yöntemleri üzerine yoğunlaşan tartışmalar uluslararası platforma taşınarak bazı örgütlerin desteklerini almıştır. UNESCO’nun da içinde bulunduğu bu örgütler finansal ve eğitimci katkılarıyla günümüz koruma yaklaşımlarını etkilemişlerdir. Bu bağlamda, UNESCO'nun 1972 Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi ve 2003 Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi adlı kültür sözleşmeleri kültürel mirasın korunması konusunda önemli kırılma noktaları olarak gözlemlenmiştir. Özellikle 1972 sözleşmesi ile hazırlanması kararı verilen Dünya Miras Listesi’ne kayıtlı miras alanlarının üstün evrensel değerinin ölçülmesine yardımcı olan kriterler korunması gerekli görülen kültürel miraslara bakış açısının anlaşılmasında önemli kaynaklardır. Bu miras alanlarında somut olmayan kültürel değerler kimi zaman bir işaretleme veya peyzajla, kimi zaman ise bir jeolojik oluşum veya yapı kompleksi gibi somut unsurlarla temsil edilmektedir. Bu bağlamda somut kültürel miras olarak mekan, özgün niteliğini zaman içinde kazanır ve anlamını atfeden miras taşıyıcıları tarafından yaşatılır, korunur ve aktarılır.Keywords : Kültürel Miras, Somut Olmayan Kültürel Miras, UNESCO, Kültür Sözleşmeleri, Dünya Miras Listesi