- IBAD Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 1 Issue: 2
- KUVVETLER AYRILIĞININ PARLAMENTER SİSTEMDE SİYASAL PARTİLERİN FAALİYETLERİNE ETKİSİ
KUVVETLER AYRILIĞININ PARLAMENTER SİSTEMDE SİYASAL PARTİLERİN FAALİYETLERİNE ETKİSİ
Authors : Ahmet Büke
Pages : 225-239
Doi:10.21733/ibad.37
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2016-12-01
Article Type : Research
Abstract :Siyasal düşünce tarihinde Montesquieu’nün adıyla özdeştirilen kuvvetler ayrılığı ilkesi, 1789 Amerikan ve 1791 Fransız Anayasalarından başlayarak pek çok pozitif hukuk belgesinde düzenlenmiştir. Çağdaş anayasa hukukunun temelini oluşturan bu ilkenin hukuki niteliğinin yanı sıra siyasi nitelik taşıdığını belirtmek gerekir. Kuvvetler ayrılığı ilkesi, devlet niteliği taşıyan her siyasi toplulukta birbirinden farklı kuvvetlerin bulunduğu ve bu kuvvetlerin yasama, yürütme ve yargı olarak üçe ayrılabileceği ve özgürlüklerin güvence altına alınabilmesi için bu üç kuvvetin de ayrı, bağımsız organlara verilmesi gerektiği temeline dayanmaktadır. Modern anlamda siyasal partiler, kuvvetler ayrılığı ilkesinden çok daha uzun bir süre sonra ortaya çıkmıştır. Tarihte ilk siyasi partiler, Batı’da 19. yüzyılda; önce ABD’nde, sonra İngiltere’de ortaya çıkmışlardır. Siyasi partiler ile ilgili uzun süre hukuki düzenleme yapılmamış; ancak, II. Dünya Savaşı’ndan sonra Anayasalarda siyasi partiler ile ilgili düzenlemelere yer verilmiştir. Saf kuvvetler ayrılığı teorisi ile uyumlu bir siyasal rejim örneğine günümüzde rastlamak mümkün değildir. Çünkü, bu teorinin ileri sürüldüğü tarihlerde henüz modern siyasal partiler mevcut değildi. İktidarla ilgili sorunlar, daha çok kurumsal nitelikteydi. Değişik organlar ve bunlar arasındaki yetki ve ilişkiler, kuvvetler ayrılığı ile dengeye oturtulabiliyordu. Günümüzde ise siyasal yaşama yön veren siyasal partilerdir ve kurumlar, bunlara sadece biçimsel bir çerçeve sağlamaktadır. Bu çalışmamızda önce kuvvetler ayrılığı ilkesinin tanımı ve pozitif ilkelere geçişine yer vereceğiz. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise Kuvvetler ayrılığı ilkesine göre hükümet sistemleri konusunu inceleyeceğiz. Üçüncü bölümde ise Kuvvetler ayrılığının parlamenter sistemde siyasal partilerin faaliyetlerine etkisi konusunu irdeleyip sonuca ilişkin izlenimlerimiz ile çalışmamızı noktalayacağız.Keywords : Demokrasi, hukuk, kuvvetler ayrılığı ve parlamenter sistem