- Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Vol: 13 Issue: 25
- Makâsıd ya da Gâî/Teleolojik Yorum Metodu Açısından Taberî’nin Ahkâm Ayetlerine Yaklaşımı...
Makâsıd ya da Gâî/Teleolojik Yorum Metodu Açısından Taberî’nin Ahkâm Ayetlerine Yaklaşımı
Authors : Abdullah Bayram
Pages : 37-56
Doi:10.14395/jdiv137
View : 12 | Download : 5
Publication Date : 2014-06-30
Article Type : Research
Abstract :Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî (ö.310/923), hicrî III-IV/IX-X. asrın yetiştirdiği ve Câmi'ul-beyân 'an te’vil i âyi'l-Kur’an ve Târîhu'l-ümem ve'l-mülûk eserleriyle tanınan müfessir, kurra, tarihçi, muhaddis, fakih ve müçtehittir. Klasik İslam literatüründe teknik bir terim olarak Kur’an’ın maksatları tevhid, nübüvvet, âhiret ve adalet gibi üst başlıklar altında değerlendirilmiştir. Modern dünyada öne çıkan değerler paralelinde ise adı geçen bu kavramlardan biri olan "adalet” kavramı, hukuk ve ahlâk ilişkisi bağlamında ele alınmaktadır. İnsan hakları ve eşitlik, din ve vicdan hürriyeti gibi temel hak ve hürriyetleri de ifade eden bu kavram, literatürde daha çok insan fiilleri ve toplum hayatına ilişkin hedefleri kapsayacak biçimde İslam hukukunun genel maksat ve gayeleri başlığı altında analiz edilmektedir. Kutsal metinlerin amaçsal nitelik taşıması ile onları yorumlayabilecek yorum mekanizmaları arasında doğrusal bir ilişki vardır. Makalemizde, Kur’an anlayışı ve ilk yorum teorileri olarak nitelendirebileceğimiz tefsir ve te’vil mekanizmalarına yüklediği anlam ışığında, Taberî’nin ahkâm ayetlerine yaklaşımını makâsıd ya da gâî/teleolojik yorum metodu açısından analiz etmeyi hedefliyoruz.Keywords : Taberî, Tefsir ve Te’vil, Ahkâm Ayetleri Yorumu, Gâî/Teleolojik Yorum.