- Hikmet - Akademik Edebiyat Dergisi
- Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan Special Issue
- İKİ GURBET ŞÂİRİ: BÂBÜR ŞÂH VE CEM SULTÂN’IN ŞİİRLERİNDE VATAN
İKİ GURBET ŞÂİRİ: BÂBÜR ŞÂH VE CEM SULTÂN’IN ŞİİRLERİNDE VATAN
Authors : Hanzade GÜZELOĞLU
Pages : 528-559
Doi:10.28981/hikmet.494016
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2018-12-31
Article Type : Research
Abstract :Vatan teması Türk kültüründe ve Türk edebiyatında her dönem ve alanda müstesna bir yere sahiptir. Vatan kavramının Divan şiirinde de yer aldığı görülmektedir. Yüzlerce beyitte vatan temasına yer verilmiştir. Bu beyitlerde bakıldığında vatan teması da Divan şiirinin sanat anlayışı ve telakkisi ve estetiği içinde işlenmektedir. Çoğu zaman vatan, hasreti duyulan, özlenen, hayal edilen, sevdası çekilen, uzakta kalan, kavuşulamayan bir güzel (sevgili)dir. Çalışma için seçilen Çağatay edebiyatının önemli siması Babür Şah ve Anadolu sahasındaki hükümdar şair Cem Sultan’da "vatan” kavramının yer aldığı beyitler olduğu gibi, Cem Sultan’ın "vatan” redifli gazeli ve vatan kavramının işlendiği "Frengistan Kasidesi” de bulunmaktadır. Her iki şairde de yalnızlık, feleğe sitem, gurbet ve vatan hasreti duygusunun işlendiği beyitler görülmektedir. Biri Türk coğrafyasının Doğusunda, diğeri Batısında yaşamış bu iki hanedan mensubu Divan şairi arasında yaşadıkları bakımından benzerlikler vardır: ikisi de taht mücadelesi yüzünden vatandan uzaklaşmak zorunda kalmış; vatan hasreti çekmiş, gurbet duygusuna katlanarak yalnızlık çekmiştir. Bu duyguları bazı şiirlerinde açık açık yansıtmışlar. Bu çalışmada, Cem Sultan ve Babür’ün Türkçe Divanları taranarak onlardaki vatan kavramı ele alınacaktır. Elde edilen verilerle aralarında bir karşılaştırma yapılacaktır. Vatandan ayrı düşen, gurbet acısını yaşamış, kader benzerliği olan bu iki şairin şiirlerinden örneklerden hareketle benzerlik ve farklılık tespit edilmeye ve örnekler üzerinden genel olarak Divan şiirinde vatan kavramının işleyişi konusunda bir değerlendirme yapılmaya çalışılacaktır.Keywords : Divan şiiri, Cem Sultan, Babür Şah, Vatan konusu, Gurbet