- Helal ve Etik Araştırmalar Dergisi
- Vol: 2 Issue: 2
- Gıda Katkı Maddelerinin İstihale Yönünden Değerlendirilmesi
Gıda Katkı Maddelerinin İstihale Yönünden Değerlendirilmesi
Authors : Fatih Gültekin, Orhan Çeker, Adem Elgün, Mehmet Gürbilek, Murat Şimşek, Rıfat Oral, Saffet Köse, Selman Türker, Hamdi Döndüren, Mustafa Ünaldi, Erdoğan Küçüköner, Hasan Yetim, Bülent Dede, Ahmet Aydin, Ismail Özmen, Levent Başayi
Pages : 21-33
View : 24 | Download : 7
Publication Date : 2020-12-18
Article Type : Review
Abstract :Gıda katkı maddelerinin önemli bir kısmı hayvansal kaynaklardan elde edilmektedir. Elde edildiği kaynak ve üretim sürecinde geçirdiği fiziksel ve kimyasal işlemler, bu maddelerin fıkhi durumunu belirlemektedir. Tüketilmesi caiz olmayan bir kaynaktan elde edilen ancak üretim aşamasında kimyasal değişime yani istihaleye uğrayarak yapı ve özelliğini değiştiren maddeler caiz hale gelebilmektedir. Fiziksel değişimler istihale oluşturmaz. Bu makalede İslam hukukundaki istihale örnekleri topluca değerlendirilerek örneklerdeki değişimlerin mantığı, günümüz gıda katkı maddelerine uyarlanmaya çalışılmıştır. Buna göre domuzun her şeyi necis olduğundan istihaleye uğrasın veya uğramasın gıda katkı maddesi üretiminde hammadde olarak kullanılamaz. Kimyasal açıdan trigliseritler gliserol ve yağ asitlerine, proteinler ise amino asitlerine kadar parçalanırlarsa istihaleye uğrarlar. Bu parçalanmayla ortaya çıkan gliserol, yağ asitleri ve amino asitlerin başka maddelerle birleşerek oluşturdukları yeni bileşikler de istihale kapsamına girer. Ancak, monogliserit, digliserit, fosfolipit, nükleotitler, jelatin ve fosfatidik asit gibi maddeler, kendisini oluşturan temel yapılara kadar parçalanmadığı için istihaleye uğramamıştır. Ayrıca, bu maddelerin başka maddelerle birleşerek oluşturdukları yeni katkı maddeleri de istihaleye uğramamaktadırlar.Keywords : istihale, kimyasal değişim, gıda katkı maddeleri