Fıkhi Açıdan Helal Gıdanın Temel İlkeleri
Authors : Saffet Köse
Pages : 1-18
View : 16 | Download : 5
Publication Date : 2020-07-14
Article Type : Review
Abstract :Helal ve haram, varlıkla ilişkisinin sınırını çizdiği için bir Müslümanın hayatında en önemli iki kavramdır. Kişinin helal-harama gösterdiği özen ya da özensizlik bir başka ifade ile duyarlılık ya da duyarsızlık onun dindarlık kalitesini belirler. Helal gıda denildiğinde sadece yenilip içilen gıda maddelerinin kendileri değil aynı zamanda onların kazanç yollarını da ilgilendirir. Gıda maddelerinin helal ya da haram oluşu insanlarının ruh ve beden sağlığını; kazanç yolunun niteliği de ibadetlerin kabulünü, mutluluğunu, aile hayatı ve diğer insanlarla ilişkilerini büyük ölçüde etkiler. Bu sebeple Allah ve Rasûlü sadece gıdanın kendisinin değil kazanç yolunun da helal olması gerektiği konusunda hassasiyet göstermiştir. Bu konuda belirlenen üst ilke dürüstlüktür. Dürüstlüğün ölçüsü de yapılan işlemlerde tarafların tam anlamıyla rızalarının sağlanmış olması, içlerinde en küçük bir huzursuzluğun kalmamasıdır. Kur’ân-ı Kerîm ve Hz. Peygamberin sünneti, bazen helal-haramları açık biçimde belirlemiş bazen de sınırlarını çizmiştir. Açıkça belirlenmiş olanlara aynen uymak dini bir görevdir. Çerçevesi çizilen konularda ise içtihad devreye girer ve bir maddenin helal olup olmadığı ulemanın çabalarıyla belirlenir. Bu konuda bazı görüş ayrılıklarının oluşması doğaldır. Özellikle deniz ürünleri ve kara hayvanları konusundaki yaklaşımlar bunun örneğini oluştururlar. Bu makalede, gıda bağlamında hem açık olarak belirlenmiş hem de ulemanın içtihadı ile tespit edilmiş helal haramlara ve onun felsefesini ilgilendiren bazı ilkelere işaret edilmeye çalışılmıştır.Keywords : Helal, haram, gıda, tayyibât, helal kazanç